اورولوژی چیست و به چه روش هایی درمان میشود ؟ برای درمان اورولوژی به کدام مراکز درمانی مراجعه کنیم در این مقاله به بررسی این موارد به صورت کامل می پردازیم
اورولوژی بخشی از مراقبت های بهداشتی است که با بیماری های دستگاه ادراری مردانه و زنانه (کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار) و همچنین با اندام های تولید مثل سروکار دارد.
به شخصی که اورولوژی را انجام میدهد اورلوژیست میگویند. اورولوژیست پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماری های سیستم ادراری تخصص دارد. این سیستم با فیلتر کردن مواد زائد و سموم و خارج کردن آنها از بدن، بدن را تمیز نگه می دارد. دستگاه ادراری شامل:
متخصص اورولوژی همچنین بیماری هایی را که اندام های تناسلی و غدد فوق کلیوی را درگیر میکند درمان می کند.غدد فوق کلیوی در بالای کلیه ها قرار دارند. سیستم تولید مثل مردان و زنان ارتباط نزدیکی با دستگاه ادراری آنها دارد. ممکن است بشنوید که کسی از کلمه “تناسلی ادراری” استفاده می کند. این به علائم، شرایط یا درمان هایی اشاره دارد که بر هر دو سیستم تأثیر می گذارد.
اورولوژی رشته ای از پزشکی است که حوزه فعالیت آن بیماری های مجاری ادراری و دستگاه تناسلی مردان میاشد. برخی از اورولوژیست ها بیماری های عمومی دستگاه ادراری را درمان می کنند اما برخی دیگر در نوع خاصی از اورولوژی تخصص دارند، مانند:
در زمان مصریان و یونانیان باستان، پزشکان اغلب رنگ، بو و بافت ادرار را بررسی می کردند و همچنین به دنبال حباب، خون و سایر علائم بیماری بودند. تخصص مدرن در اورولوژی مستقیماً از قرون وسطی سرچشمه میگیرد. لیتولوژیست ها، که شفادهنده های دوره گردی بودند که متخصص در برداشتن جراحی سنگ مثانه بودند. در سال 1588 جراح اسپانیاییفرانسیسکو دیاز اولین رساله ها را در مورد بیماری های مثانه، کلیه ها و مجرای ادرار نوشت. او به طور کلی به عنوان بنیانگذار اورولوژی مدرن در نظر گرفته می شود. اکثر روش های مدرن اورولوژی در طول قرن 19 توسعه یافتند. در آن زمان کاتترهای انعطاف پذیر برای بررسی و تخلیه مثانه ساخته شد. سیستوسکوپ یک ابزار دید لوله مانند است که در انتهای آن یک چراغ الکتریکی نصب شده است و با وارد کردن ابزار از طریق مجرای ادرار، متخصص اورولوژی میتواند فضای داخلی مثانه را مشاهده کند. دهه های اول اوایل قرن بیستم شاهد معرفی تکنیک های مختلف اشعه ایکس برای درمان بود که در تشخیص اختلالات دستگاه ادراری بسیار مفید بودند. جراحی اورولوژی تا حد زیادی به برداشتن سنگ های مثانه مربوط میشود.
اکثر بیماران اورولوژیست مدرن به دو دلیل مرد هستند: (1) دستگاه ادراری در زنان ممکن است توسط متخصص زنان درمان شود (2) بسیاری از روش های درمان متخصص اورولوژی مربوط به غده پروستات میباشد که مجرای ادرار مرد را در نزدیکی محل اتصال مجرای ادرار و مثانه احاطه می کند. غده پروستات اغلب محل سرطان است. حتی بیشتر اوقات، در میانسالی یا پیری بزرگ می شود و مجرای ادرار را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث انسداد جزئی یا کامل جریان ادرار می شود. اورولوژیست بزرگ شدن پروستات را یا با برداشتن کامل پروستات یا با باز کردن مسیری وسیع تر درمان می کند.
اگر می خواهید به دکتری مراجعه کنید که فقط در کلیه ها تخصص دارد، باید به یک نفرولوژیست مراجعه کنید. نفرولوژی به عنوان یک فوق تخصص در نظر گرفته می شود. نفرولوژیست ها جراح نیستند و باید قادر به مدیریت شرایطی باشند که در سایر نقاط بدن اتفاق می افتد و باعث مشکلات کلیوی می شود یا به دلیل مشکلات کلیوی مانند فشار خون بالا رخ می دهد. از طرف دیگر متخصصان ارولوژی جراح هستند.
برای اورولوژیست شدن ابتدا باید مدرک لیسانس بگیرید و سپس در آزمون پذیرش دانشکده پزشکی قبول شوید تا وارد دانشکده پزشکی شوید. معمولاً حدود چهار سال طول می کشد تا مدرک پزشکی دریافت کنید. در این مدت شما هم در زمینه درمان های جراحی و هم درمان های پزشکی بیماری های اورولوژیک آموزش خواهید دید.
برخی از اورولوژیست ها تخصص خود را به یک حوزه مراقبت محدود می کنند، مانند سرطان، اورولوژی زنان، اورولوژی کودکان، ناباروری مردان ، سلامت جنسی ، سنگ کلیه، یا اورولوژی ترمیمی و بعضی ها نیز در چند حوزه متفاوت کار میکنند.
اورولوژی یک رشته پایه از فوق تخصص جراحی میباشد. انجمن اورولوژی آمریکا هشت حوزه فوق تخصصی را شناسایی کرده است:
اختلال نعوظ (ناتوانی جنسی)
اورولوژی زنانه
ناباروری مردانه
مغز و اعصاب
اورولوژی کودکان
پیوند کلیه
سنگ های مجاری ادراری
انکولوژی اورولوژی
شرایط بهداشتی اورول
اورولوژی بیماری‌های رایج و بیماری‌های نادری را درمان میکند که همه را درگیر میکند. البته برخی از این بیماری ها فقط مردان یا زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهند که عبارتند از:
اورولوژی بیماری های دیگری را نیز درمان می کنند، مانند:
این بیماری روند طبیعی فرد را با مشکل روبه رو می کند که با مراجعه به پزشک متخصص راه های درمان آن توضیح داده می شود.
متخصص اورولوژی می تواند بسیاری از مشکلات را تشخیص داده و درمان کند. تخصص های فرعی در اورولوژی وجود دارد که عبارتند از:
اورولوژیست ها از فناوری هایی مانند لیزر، روباتیک، انجماد تومورها (کرایوتراپی)، جراحی سوراخ کلید و استفاده از امواج شوک برای تکه تکه شدن سنگ های کلیه استفاده میکنند.
رویه های رایج عبارتند از:
وقتی به یک متخصص اورولوژی مراجعه میکنید حتما درباره علت حضورتان در آنجا صحبت کنید. همچنین در مورد سوابق پزشکی و داروهایی که مصرف میکنید اورولوژیست خود را در جریان بگذارید تا با توجه به وضعیت شما آزمایشات مورد نیاز شما را تجویز کند.
برخی از این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
معاینه فیزیکی در آقایان و خانم ها متفاوت میباشد. در آقایان ممکن است پزشک معاینه رکتوم انجام دهد در حالی که در خانم ها ممکن است نیاز به معاینه لگن باشد.
آزمایش خون و نمونه های مایع منی. برای این آزمایش ها، نمونه هایی از ادرار، خون و مایع منی خود گرفته میشود تا علت بیماری مشخص شود. متخصص اورولوژی می تواند آزمایش ادرار باقیمانده پس از خالی شدن ادرار را انجام دهد تا بفهمد ادرار با چه سرعتی از بدن شما در هنگام ادرار خارج می شود. همچنین میتواند میزان ادرار باقی مانده در مثانه شما را بعد از ادرار کردن نشان دهد. آنها می توانند از نمونه ادرار شما برای بررسی باکتری هایی که باعث عفونت می شوند استفاده کنند.
این آزمایشات به پزشک اجازه میدهد که داخل دستگاه ادراری شما را ببینند.
متخصصین اورولوژی برای انجام انواع جراحی ها نیز آموزش دیده اند که شامل انجام موارد زیر میباشد:
چند روش متداول اورولوژی:
سیستوسکوپی یک مشاهده نزدیک به مثانه و مجرای ادرار با یک ابزار تلسکوپ مانند ویژه به نام سیستوسکوپ است.
سیستوگرام که شامل گرفتن تصاویر اشعه ایکس از مثانه شما می شود.
اورتروسکوپی مشابه سیستوسکوپی میباشد و شامل بررسی حالب ها و کلیه ها است.
بیوپسی پروستات متخصص اورولوژی یک نمونه بافت کوچک را از پروستات شما برای آزمایش سرطان در آزمایشگاه برمی دارد.
نفرکتومی جراحی برای برداشتن کلیه در درمان سرطان است.
وازکتومی در این روش متخصص اورولوژی لوله های حامل اسپرم را برای جلوگیری از بارداری برش می دهد.
اورودینامیک برای اندازه گیری فشار و حجم داخل مثانه.
در صورتی که علائم و نشانه هایی که دارید تشدید شد سریعا به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
اصطلاح “بیماری های اورولوژیک” طیف گسترده ای از شرایط را در بر میگیرد که همه مربوط به فیلتر کردن و حمل ادرار به خارج از بدن است. این بیماری ها می توانند مردان، زنان و کودکان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهند.
این بیماری ها قسمت های بسیار خاصی از بدن را تحت تاثیر قرار می دهند. در زنان، دستگاه ادراری را درگیر می کنند و در مردان، بر دستگاه ادراری یا اندام های تولید مثل تأثیر می گذارند.
هیپرپلازی خوش خیم پروستات از بیماری های حوزه اورولوژی میباشد که موجب بزرگ شدن پروستات میشود که در مردان مسن بسیار شایع است و ارتباط مستقیم با سرطان پروستات ندارد.
علائم این بیماری ناشی از فشاری است که پروستات بزرگ شده بر مجرای ادرار وارد میکند. مجرای ادرار لوله باریکی است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن حمل می کند. مردان مبتلا به هیپرپلازی ممکن است دچار تکرر ادرار شوند. همچنین ممکن است جریان ادرار شما ضعیف باشد در صورتی که هنوز مثانه شما پر میباشد. تشخیص پزشک معالج شما ممکن است دارو یا جراحی باشد.
بی اختیاری ادرار از دست دادن کنترل مثانه است و منجر به نشت ناخواسته ادرار می شود. این وضعیت می تواند ناخوشایند باشد، اما غیر معمول نیست. طبق مطالعات انجام شده بیش از 15 میلیون نفر در ایالات متحده به بی اختیاری ادرار مبتلا هستند.
مواردی وجود دارد که می تواند باعث بی اختیاری ادرار شود و شایع ترین آن ها عبارتند از:
در برخی موارد، تغییرات سبک زندگی مانند کنترل مصرف مایعات می تواند برای رفع مشکل کافی باشد. اگر این رویکردها ناکارآمد باشند، پزشک ممکن است جراحی را برای درمان پیشنهاد کند.
عفونت های ادراری در حوزه بیماری های اورولوژی میباشند و نتیجه باکتری ها یا ویروس های بیماری زا هستند که به دستگاه ادراری حمله کرده و باعث عفونت می شوند. این عفونت ها در زنان بسیار شایع تر هستند، اگرچه مردان نیز می توانند به آنها مبتلا شوند. با توجه به مطالعات انجام شده ، تقریباً 40 درصد از زنان و 12 درصد از مردان یک عفونت ادراری دارند که در مقطعی از زندگی آنها علائم قابل توجهی ایجاد می کند. احساس سوزش در هنگام ادرار یکی از علائم این بیماری است. برخی دیگر از این علائم شامل تکرر ادرار و احساس خالی نشدن کامل مثانه پس از ادرار کردن است. آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً می‌توانند بیشتر عفونت‌های ادراری را ظرف پنج تا هفت روز از بین ببرند.
اگر مستعد ابتلا به عفونت ادراری مکرر هستید انجام مراقبت های زیر ضروری میباشد:
عفونت مزمن مجاری ادرارعوارضی میتواند منجر به ایجاد عوارض زیر شود :
سنگ ها زمانی در کلیه ها ایجاد می شوند که کریستال هایی در ادرار وجود داشته باشد و ذرات کوچک اطراف این کریستال ها را احاطه کرده و جمع شوند. سنگ های حالب سنگ هایی هستند که از کلیه به حالب (لوله هایی که ادرار را از کلیه ها به مثانه می برند) حرکت می کنند.
این سنگ ها می توانند جریان ادرار را مسدود کرده و باعث درد قابل توجهی شوند. بسیاری از افراد در نهایت بدون کمک پزشکی سنگ های کوچک را از بدن خارج می کنند، اما سنگ های بزرگتر ممکن است منجر به انسداد شوند که مشکل ساز است.
برای برداشتن سنگ های بزرگ ممکن است در برخی موارد به اقدامات پزشکی یا جراحی نیاز باشد. سنگ شکنی برون بدنی با موج ضربه ای یکی از متداول ترین تکنیک های مورد استفاده است. این روش شامل استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ ها و تبدیل آن ها به قطعات کوچکتر است تا بتوانند راحت تر از بدن خارج شوند.
علاوه بر نوشیدن آب بیشتر، ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی نیز می تواند به پیشگیری از سنگ کلیه کمک کند. برای کمک به افزایش مصرف مایعات می توانید آب زنجبیل، لیموناد و آب میوه را جایگزین آب کنید. اگر سنگ ها مربوط به سطوح پایین سیترات باشد، آب سیترات می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک کند. پروتئین های حیوانی مانند گوشت، مرغ، غذاهای دریایی و محصولات لبنی می توانند سطح اسید اوریک را در ادرار شما افزایش دهند و خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند. مانند:
دفع سنگ کلیه فرآیندی است که معمولاً در مراحل مختلف طی چند هفته اتفاق می افتد:
پس از تشکیل سنگ کلیه، ممکن است دچار اسپاسم شوید زیرا کلیه های شما سعی می کنند سنگ را بیرون برانند که موجب درد شدید در پشت یا پهلو میشود و ممکن است این درد به صورت موجی باشد.
مرحله 3
هنگامی که سنگ به مثانه میرسد، بیشتر درد فروکش می کند. با این حال، ممکن است فشار بیشتری را در مثانه احساس کنید و نیاز به تکرر ادرار داشته باشید. در برخی موارد، سنگ ممکن است به طور موقت در دهانه مجرای ادرار گیر کند که می تواند جریان ادرار را مسدود کند.
مرحله نهایی زمانی رخ می دهد که سنگ به مجرای ادرار برسد. در این مرحله باید به شدت فشار ایجاد کنید تا سنگ کلیه با ادرار از دهانه مجرای ادرار عبور کند.
مدت زمانی که برای دفع سنگ کلیه طول می کشد بسته به اندازه سنگ می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، سنگ های کوچک قادر به عبور از داخل ادرار هستند و معمولا 1 تا 2 هفته زمان میبرد و درمان خاصی هم لازم نیست.
از طرف دیگر، سنگ های بزرگتر ممکن است 2 تا 3 هفته طول بکشد تا از کلیه ها و داخل مثانه خارج شوند. سنگ هایی که در عرض 4 هفته خود به خود دفع نمی شوند معمولاً نیاز به درمان پزشکی دارند.
