عوارض شیمی درمانی تزریقی کوتاه مدت و بلند مدت – آروین کلینیک
شیمی درمانی تزریقی یا درمان شیمیایی تزریقی، روشی است که در آن داروهای شیمیایی به صورت تزریق مستقیم به بدن بیمار تزریق می شوند. این درمان معمولاً به صورت وریدی (تزریق داخل ورید) یا تحت پوستی (تزریق زیرپوستی) انجام می شود.
شیمی درمانی تزریقی معمولاً برای درمان سرطان و برخی بیماری‌های خونی مانند لوسمی، لنفوم، میلوم نقصانی و غیره استفاده می‌شود. همچنین، برای درمان برخی بیماری‌های التهابی مانند روماتوئید آرتریت و اسکلرودرمی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیمی درمانی تزریقی ممکن است با عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، کاهش شدید تعداد خونی، تغییرات در پوست و مو، خستگی و سردرد همراه باشد. به همین دلیل، بیمارانی که تحت این درمان قرار می‌گیرند، باید تحت نظر پزشک و پرستار قرار گیرند.
- شیمی درمانی می تواند نجات بخش باشد زیرا از داروهایی استفاده می کند که سلول های در حال تکثیر فعال مانند سلول های سرطانی را از بین می برند و در نتیجه پیشرفت و گسترش بیماری را متوقف می کنند.
- برخی از سلول های بدن ما یک ویژگی مشترک با سلول های سرطانی دارند: توانایی رشد بسیار سریع. به همین دلیل، دارو های شیمی درمانی که بر توانایی تکثیر سلول ها تأثیر می گذارند، می توانند برخی از سلول های سالم را که به همان سرعت تکثیر می شوند نیز از بین ببرند. اینها شامل سلول های خونی، سلول های موجود در فولیکول های مو، سلول های پوشاننده دهان، معده و روده ها و آنهایی که در اندام های تناسلی هستند، می شوند.
- عوارض جانبی شیمی درمانی شامل ریزش مو، کم خونی، خستگی، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، عفونت، کبودی یا خونریزی کوچک و حتی مشکلات شناختی است.
- بافت های نرمال توانایی معکوس کردن این عوارض جانبی را پس از پایان درمان دارند و بنابراین احتمال عوارض جانبی طولانی مدت نسبتاً کم است.
- محققان به مطالعه و پیشنهاد ترکیب‌های جدیدی از داروها و طرح‌های تجویز جدید ادامه می دهند تا شیمی درمانی را در برابر سرطان مؤثرتر کنند و برای بقیه بدن کمتر مضر باشند.
عوارض شیمی درمانی تزریقی در کوتاه مدت چیست؟
عوارض کوتاه مدت شیمی درمانی تزریقی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر در سطح خون: برخی از داروهای شیمی درمانی تزریقی باعث می‌شود که سطح سلول‌های خونی، به ویژه سطح گلبول سفید خون، پایین بیاید. این مسئله می‌تواند منجر به افزایش خطر عفونت، خستگی و ورم شدید شود.
- تاثیرات بر روی پوست و مو: برخی از داروهای شیمی درمانی تزریقی ممکن است باعث ریزش مو، تغییر در رنگ پوست و ناخالصی پوست شود.
- هموفیلی: بعضی از داروهای شیمی درمانی تزریقی می توانند باعث افزایش خطر خونریزی گردند.
- تهوع و استفراغ: بعضی از داروهای می توانند منجر به بروز عوارض مانند تهوع و استفراغ شوند.
- خستگی و سردرد: برخی از داروهای شیمی درمانی تزریقی ممکن است باعث خستگی و سردرد شود.
با این حال، همه بیمارانی که تحت شیمی درمانی تزریقی قرار می‌گیرند، این عوارض را تجربه نمی کنند و برخی از افراد ممکن است عوارض دیگری داشته باشند. لذا، برای جلوگیری و مدیریت این عوارض، باید با پزشک خود مشورت کنید.
عواض شیمی درمانی تزریقی در بلند مدت
- اختلالات در دستگاه گوارش، حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- ریزش مو
- آسیب به مغز استخوان همراه با اختلال در تولید گلبول های قرمز و سفید سالم و پلاکت ها. فقدان سلول های خونی به نوبه خود می تواند منجر به خطر حاد و احتمالاً تهدید کننده زندگی و همچنین افزایش تمایل به خونریزی و کم خونی شود.
- آسیب و اختلال در عملکرد کلیه ها، شنوایی، مغز و سیستم عصبی ، کبد و ریه ها
- اختلال در باروری به دلیل اختلالات عملکردی غدد جنسی مردانه و زنانه – تخمدان ها و بیضه ها.
- میزان آسیب و مدت زمان بهبودی به نوع و دوز داروهای سیتوتوکسیک تجویز شده و همچنین سن و وضعیت جسمی کلی بیمار بستگی دارد.
در هر صورت، تیم درمان اقدامات مختلف حمایتی (درمان حمایتی) را برای پیشگیری یا درمان عوارض جانبی شیمی درمانی تزریقی انجام خواهد داد. در اینجا اطلاعات دقیقی در مورد درمان حمایتی خواهید یافت .
خود بیمار یا نزدیکانش نیز می توانند از اقدامات مختلف پیشگیرانه برای کمک به کاهش عوارض جانبی و جلوگیری از عوارض تا حد امکان استفاده کنند.
در رابطه با شیمی درمانی تزریقی دیگر چه چیزی باید بدانم؟
عوارض شیمی درمانی تزریقی با توجه به نوع داروی ضد سرطان، دوز و نحوه تجویز آن متفاوت است. علاوه بر این، هر فرد به طور متفاوتی به داروهای شیمی درمانی مختلف واکنش نشان می دهد: همه افراد عوارض جانبی یکسانی ندارند، برخی از بیماران ممکن است کم یا حتی هیچکدام را نداشته باشند.
با اينكه عوارض جانبی می تواند ناخوشایند باشد، خوب است مزایای شیمی درمانی را در نظر داشته باشید . در واقع، نیاز به از بین بردن تومور بیشتر از اجتناب از برخی عوارض نامطلوب، که اغلب موقتی هستند، ضروری است.
همانطور که خوب است در مورد فواید درمان جویا شوید، سؤال از پزشک در مورد میزان و شدت عوارض جانبی آن نیز مفید است. همراه با شیمی درمانی، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که به پیشگیری یا کنترل عوارض جانبی کمک می کند.