سرطان مجرای صفراوی چیست؟

سرطان مجرای صفراوی و کیسه صفرا انواع نسبتاً بسیار نادری از سرطان هستند. سرطان مجرای صفراوی یک تومور بدخیم است که در کیسه صفرا ایجاد می شود. منشأ آن از غشای مخاطی کیسه صفرا است. در مجاورت کبد و روده قرار دارد. کیسه صفرا از بیرون زدگی مجرای صفراوی به وجود می آید و شبیه یک کیسه کوچک است. صفرای تولید شده توسط کبد را ذخیره می کند. صفرا از طریق مجرای صفراوی وارد دوازدهه می شود، جایی که به هضم چربی کمک می کند. سرطان کیسه صفرا از نظر پزشکی به عنوان کارسینوم کیسه صفرا نیز شناخته می شود.

اما در سرطان مجرای صفراوی، تومور بدخیم از سلول ‌های مجاری صفراوی منشأ می‌ گیرد. این نوع سرطان از نظر پزشکی به نام کارسینوم مجرای صفراوی، کلانژیوکارسینوم یا کارسینوم کلانژیوسلولار نیز شناخته می شود. شکل خاصی از سرطان مجرای صفراوی به اصطلاح تومور Klatskin است. در نقطه ای ایجاد می شود که دو مجرای صفراوی که از کبد به هم می رسند.

علائم سرطان مجرای صفراوی چیست؟

سرطان کیسه صفرا و سرطان مجرای صفراوی معمولاً در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نمی کنند . بنابراین بسیاری از مردم متوجه خطر قریب الوقوع ناشی از این اندام ها نمی شوند. بعدها، علائم آنقدر نامشخص می شوند که می توانند نشان دهنده بسیاری از بیماری های دیگر نیز باشند.

پزشکان معمولاً فقط زمانی تومورها را در کیسه صفرا یا مجاری صفراوی پیدا می کنند که به خوبی پیشرفت کرده باشند. اولین علامت اغلب این است که صفرا به دلیل تومور دیگر نمی تواند وارد دوازدهه شود و در کبد جمع می شود.

این علائم هشدار دهنده سکون صفرا را نشان می دهد :

• رنگ ادرار تیره می شود.
• زردی – پوست و ملتحمه چشم زرد می شود.
• مدفوع تغییر رنگ می دهد.
• پوست اغلب به شدت خارش دارد.
• درد شکم، معمولا در قسمت بالای شکم
• از دست دادن اشتها و کاهش وزن
• تهوع و استفراغ

اگر چنین علائمی را تجربه کردید، همیشه سریع با پزشک خود مشورت کنید. علائم می تواند نشان دهنده سرطان مجرای صفراوی باشد، اما لزوماً لازم نیست. آنها همچنین در سایر بیماری های خوش خیم مجاری صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا یا التهاب کبد رخ می دهند. با این وجود، هر چه زودتر سرطان را کشف کنیم، درمان آن آسان‌تر و شانس بهبودی بیشتر می‌ شود.

تشخیص سرطان مجرای صفراوی

در صورت مشکوک بودن به سرطان مجاری صفراوی، پزشک ابتدا باید در مورد بیماری ها و علائم قبلی سوال کند. سپس ترجیحاً قسمت فوقانی راست شکم بیمار لمس می شود. تغییرات در مقادیر خون همچنین می تواند شواهدی از یک بیماری باشد و به عنوان مثال، نشان دهنده انباشت صفرا باشد.

پزشکان معمولاً معاینات زیر را انجام می دهند:

• بررسی سونوگرافی کبد و مجاری صفراوی
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT)
• تجسم آندوسکوپی مجاری صفراوی
• نمونه برداری از بافت (بیوپسی)

تشخیص سرطان مجرای صفراوی با بیوپسی

یک نمونه بافت (بیوپسی) برای تأیید سرطان مشکوک مهم است.

پزشک اغلب می تواند نمونه برداری را به عنوان بخشی از معاینه آندوسکوپی انجام دهد. این روش را می توان به صورت سرپایی انجام داد. پزشکان با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف پذیر (اندوسکوپ) به مجاری صفراوی می رسند. آنها این را از طریق دهان به دهانه مشترک صفرا و مجاری پانکراس در دوازدهه فشار می دهند. سپس ماده حاجب به مجاری صفراوی تزریق می شود و با استفاده از اشعه ایکس نشان داده می شود. اصطلاح فنی برای این “کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی”، به اختصار ERCP است. سپس پزشک می تواند از آندوسکوپ برای برداشتن بافت استفاده کند.

گاهی اوقات بیوپسی آندوسکوپی امکان پذیر نیست. سپس می توان نمونه بافت را از طریق سوراخ خارجی یا از طریق لاپاراسکوپی گرفت. اگر بتوان تومور را به طور کامل از طریق جراحی خارج کرد، پزشکان معمولاً بیوپسی را انجام نمی دهند. این مورد، برای مثال، در مورد سرطان کیسه صفرا است که کیسه صفرا به دلیل سنگ کیسه صفرا برداشته شده است.

درمان جراحی سرطان مجرای صفراوی

سرطان مجرای صفراوی: وسعت عمل بستگی به محل دقیق تومور دارد. برای سرطان مجاری صفراوی، عملیات می تواند بسیار متفاوت باشد. به ویژه، کبد، لوزالمعده و دوازدهه در مجاورت یکدیگر قرار دارند، بنابراین روش های جراحی اغلب بسیار گسترده هستند. اگر سرطان در کبد ایجاد شود، جراح معمولاً مجبور است قسمت‌هایی از کبد را نیز بردارد. در مورد سرطان مجرای صفراوی در خارج از کبد، جراحان اغلب قسمت هایی از کبد یا لوزالمعده را علاوه بر غدد لنفاوی مجاور برمی دارند.

سرطان کیسه صفرا: اگر سرطان در مراحل اولیه خود باشد، پزشکان همیشه کل کیسه صفرا را برمی دارند. اگر تومور بسیار کوچک باشد، این ممکن است کافی باشد. با این حال، جراحان اغلب مجبورند سایر اندام ها، مانند غدد لنفاوی مجاور، قسمت هایی از کبد یا مجاری صفراوی خارج از کبد را نیز بردارند. اگر سرطان کیسه صفرا به طور تصادفی کشف شد چه باید کرد؟ حدود دو سوم از سرطان های کیسه صفرا پس از برداشتن کیسه صفرا به دلیل بیماری دیگر به طور تصادفی کشف می شوند. آنچه بعد اتفاق می افتد به ویژه به وسعت تومور بستگی دارد:

فقط در مراحل اولیه برداشتن کیسه صفرا کافی است. به عنوان مثال، این امر در مورد تومورهایی که هنوز به غشای مخاطی کیسه صفرا محدود هستند، صدق می کند. اگر محل تومور اصلی در کیسه صفرا نامطلوب بود یا تومور از قبل بزرگتر بود، متخصصان انجام عمل دوم را طی 2 تا 4 هفته توصیه می کنند.

در صورت تجمع صفرا در سرطان مجرای سفراوی چه باید کرد؟

بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان مجرای صفراوی یا سرطان کیسه صفرا به طور خاص تحت تأثیر انسداد مجرای صفراوی قرار دارند. هنگامی که سکون صفرا وجود دارد، اجزای صفرا وارد خون می شوند و در بدن تجمع می یابند. مجاری صفراوی ممکن است ملتهب شوند که می تواند منجر به احساس بیماری شدید همراه با تب یا حتی سپسیس شود که معمولاً به آن “مسمومیت خون” نیز می گویند. به همین دلیل درمان استاز صفرا در هر مرحله مهم است.

علائم انسداد مجرای صفراوی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• یک زردی
• خارش شدید پوست
• ادرار زرد مایل به قهوه ای و مدفوع تغییر رنگ
• درد شکم و تب به عنوان نشانه التهاب مجاری صفراوی

راه‌ های مختلفی برای باز نگه داشتن مجاری صفراوی وجود دارد: پزشکان می ‌توانند استنت‌ ها را در طول معاینه آندوسکوپی وارد مجاری صفراوی کنند . استنت یک لوله پلاستیکی یا فلزی نازک است که در مجرای صفراوی آسیب دیده قرار می گیرد و آن را باز نگه می دارد. اگر این امکان پذیر نباشد، صفرا را می توان از طریق یک لوله به معده یا دوازدهه تخلیه کرد. یا پزشکان مجاری صفراوی مسدود شده را از خارج از طریق پوست سوراخ می‌ کنند (پنکسیون) و صفرا را از طریق لوله ‌ای نازک به بیرون داخل کیسه تخلیه می ‌کنند.