سرطان بینی چیست و چه علائمی دارد؟

سرطان بدخیم بینی کم هستند و یک درصد از کل جهان از سرطان ها را تشکیل می دهند. در ناحیه سر و گردن حدود دوازده درصد از کل نئوپلاسم های بدخیم را تشکیل می دهند. مردان معمولا دو برابر زنان مبتلا به این سرطان می شوند.اکثر افراد بالای 50 سال را مبتلا به سرطان بینی می کند. بیشتر اینها به اصطلاح کارسینوم سلول سنگفرشی هستند. آنها روی غشای مخاطی ایجاد می شوند که داخل بینی و سینوس ها را می پوشاند.

علائم اولیه سرطان بینی، سرطان سینوس های پارانازال یا سرطان نازوفارنکس، شبیه علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا است . اولین علائم گرفتگی بینی – معمولا یک طرف بینی تحت تاثیر قرار می گیرد – و حس بویایی کاهش می یابد. اغلب مقدار مخاطی افزایش میابد که از بینی یا گلو خارج می شود. و بینی‌ های آسیب دیده بیشتر شروع به خونریزی می کنند.

اولین علائم سرطان بینی یا سرطان در سینوس های پارانازال:

• گرفتگی بینی (اغلب فقط یک طرف)
• خونریزی بینی
• کاهش حس بویایی
• تشکیل مخاط

اگر سرطان در بینی از قبل پیشرفته تر باشد، علائم آن ظاهر می شود. افراد مبتلا در صورت احساس درد می کنند، به خصوص در ناحیه بالای گونه، و غدد لنفاوی در گردن متورم می شوند. علاوه بر این، بینایی ممکن است کاهش یابد یا مبتلایان می توانند دو برابر ببینند، چشمانشان آب می زند، افراد مبتلا فشار یا درد را در یک گوش احساس کنند یا یک توده در حال رشد را احساس کنند.

علائم در مراحل پیشرفته ‌تر سرطان بینی، سرطان سینوس‌های پارانازال یا نازوفارنکس:

1. درد صورت
2. غدد لنفاوی متورم در گردن
3. مشکلات بینایی یا آبریزش چشم
4. درد یا فشار گوش (معمولا فقط در یک گوش است)
5. گره به طور قابل توجهی رشد کرده است

سرطان بینی چیست؟

در اروپا، سرطان بینی، یعنی تومور بدخیم در بینی، سینوس های پارانازال یا نازوفارنکس، سرطان نادری است. اما در آسیا، این بیماری شیوع بیشتری دارد. بیشتر تومورهایی که در بینی رشد می کنند خوش خیم هستند. سرطان بینی که بیشتر در داخل بینی است، در ناز و فارنکس رشد می کند، عموما یک تومور بدخیم است.

برای پزشکان، سرطان بینی در دسته تومورهای سر و گردن قرار می گیرد که شامل انواع سرطان در این ناحیه از بدن می شود. اشاره دارد به:

• سرطان حفره دهان (لب ، کف دهان، غدد بزاقی)
• تومورهای گلو (کارسینوم حلق)
• تومورهای حنجره (کارسینوم حنجره)
• تومورهای بینی (که سرطان نازوفارنکس نیز نامیده می شود، سپس پزشکان از کارسینوم نازوفارنکس صحبت می کنند)
• تومورها در سینوس های پارانازال
• تومورهای خارجی گردن (به ویژه تیروئید )

تومورهای بدخیم که بینی یا سینوس های پارانازال را تحت تأثیر قرار می دهند معمولاً به اصطلاح آدنوکارسینوم هستند. اینها تومورهایی هستند که از بافت غده مانند رشد می کنند.

آمار دقیقی از فراوانی سرطان بینی در ایران وجود ندارد. تخمین زده می شود که از هر 100000 نفر در این کشور سالانه 50 نفر به سرطان سر و گردن مبتلا می شوند. در سال های اخیر به طور متوسط ​​کمتر از یک نفر از هر 100000 نفر به سرطان نازوفارنکس تشخیص داده شده است.

از نظر آماری، سرطان بینی بسیار نادر است . سرطان سینه ، شایع‌ترین نوع سرطان در زنان، تقریباً 136 نفر از هر 100000 زن را در سال مبتلا می‌کند. هر ساله از هر 100000 مرد، 145 نفر به سرطان پروستات ، شایع ترین نوع سرطان در مردان، مبتلا می شوند.

چقدر احتمال دارد سرطان بینی درمان شود؟

هرچه پزشکان زودتر سرطان بینی را کشف کنند، پیش آگهی برای بیمار بهتر است. آمارهای ایران نشان می ‌دهد که سرطان بینی و سینوس‌های پارانازال زمانی که پزشکان سرطان را در مراحل اولیه تشخیص دهند، احتمال بقای پنج ساله 65 درصدی دارد.

اگر قبلاً در مرحله نهایی باشد، احتمال آن به 35 درصد کاهش می یابد. احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس در صورت تشخیص زودهنگام 70 درصد و اگر دیر تشخیص داده شود 40 درصد است.

در یک مطالعه اروپایی در سال 2012، محققان احتمال بقای پنج ساله تومورهای مختلف سر و گردن را تجزیه و تحلیل کردند. برای سرطان بینی و سینوس های پارانازال، این میزان در اروپای مرکزی حدود 50 درصد و برای سرطان نازوفارنکس حدود 55 درصد بود.

اغلب سن افراد نیز تاثیر زیادی بر شانس درمان سرطان بینی داشت. برای افراد زیر 24 سال، احتمال بقای پنج ساله سرطان نازوفارنکس بیش از 80 درصد و برای افراد بالای 65 سال، حدود 33 درصد بود.

علت ابتلا به سرطان بینی

نمیتوان  دقیق در مورد چگونگی ایجاد سرطان بینی وجود ندارد. با این حال، پزشکان در حال حاضر برخی از عوامل خطر را کشف کرده اند که می تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

به عنوان مثال، استنشاق گرد و غبار چوب می تواند باعث رشد تومورها در بینی شود، به همین دلیل است که نجاران خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهند. ژن ها نیز نقش خاصی دارند. سرطان بینی بیشتر در افرادی رخ می دهد که خانواده آنها یکی از بستگان درجه یک دارند که او نیز سرطان بینی داشته است.

علاوه بر این، به نظر می رسد برخی از ویروس ها نیز باعث ایجاد سرطان بینی می شوند. اینها شامل ویروس اپشتین بار و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. سیگار کشیدن و نوشیدن بیش از حد الکل نیز از عوامل خطر عمومی سرطان در ارتباط با سرطان بینی هستند.

تشخیص سرطان بینی

اولین کار تماس پزشک خانواده است. وی در بحث در مورد علائم موجود و معاینه اولیه بینی و حلق مشخص می کند که آیا مشکوک به سرطان بینی است یا خیر. در این صورت پزشک خانواده بیمار را به متخصص ارجاع می دهد.

و بعد دکتر معاینه  زیادی را انجام می دهد. او بررسی می کند که آیا واقعا تومور است یا خیر. با استفاده از تکنیک‌ های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری ( CT ) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی ( MRI )، او می‌تواند دقیقاً محل رشد تومور بالقوه و میزان گسترش آن را ببیند.

شاید مهمترین معاینه در تشخیص، بیوپسی بعدی باشد.پزشک تکه ای از بافتی را که باید معاینه شود برمی دارد. سپس یک پاتولوژیست نمونه را تجزیه و تحلیل می کند و دقیقاً مشخص می کند که چه بافتی است. او تعیین می کند که آیا واقعاً یک تومور است و آیا آن نیز بدخیم است.

درمان سرطان بینی

درمان سرطان بینی در نهایت به محل رشد تومور، نوع تومور و میزان پیشرفت سرطان بستگی دارد. اگر تومور در بینی باشد، ممکن است بتوان آن را با جراحی برداشت. با تومورهای نازوفارنکس، این کار دشوارتر است و گاهی اوقات جراحی امکان پذیر نیست.

بسته به یافته ها، پزشک می تواند پرتودرمانی را نیز انجام دهد . در برخی موارد، چنین پرتودرمانی می‌ تواند تومور را کوچک کند و حذف آن را برای پزشکان در طول جراحی آسان ‌تر کند. بسته به هر مورد، پزشکان گاهی اوقات توصیه می کنند که بیماران علاوه بر پرتودرمانی ، تحت شیمی درمانی نیز قرار گیرند .