داروی کیترودا عوارض جانبی و نحوه مصرف کیترودا
کیترودا یک داروی سرطان است که در رشد و گسترش سلول های سرطانی در بدن اختلال ایجاد میکند و حاوی ماده فعال پمبرولیزوماب است. داروی کیترودا به‌تنهایی یادرترکیب باسایر داروها برای درمان انواع خاصی ازسرطان تجویز میشود. مانند:
- ملانوما، پوست
- سرطان ریه سلول غیر کوچک ، نوعی سرطان ریه
- لنفوم کلاسیک هوچکین، گلبول های سفید
- مثانه و مجاری ادراری
- سرطانی که سر و گردن را تحت تأثیر قرار میدهد که به عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی سر و گردن شناخته میشود.
- کارسینوم سلول کلیه (نوعی سرطان کلیه)
- مری (کنسر روده یا
- لوله غذا)، از جمله نوعی سرطان در محل اتصال مری و معده
- نوعی سرطان سینه به نام کنسر سینه سه گانه منفی
- کارسینوم آندومتر (سرطان پوشش داخلی رحم)
- کنسر دهانه رحم
- کولورکتال (سرطان کولون یا
- رکتوم، قسمت پایینی روده)
- کارسینوم آندومتر (سرطان پوشش داخلی رحم)
- معده، روده کوچک و صفراوی (سرطان مجاری صفراوی یا
- کیسه صفرا)
- سرطان ریه سلول غیر کوچک
- کنسر سلول سنگفرشی سر و گردن
- لنفوم کلاسیک هوچکین
- لنفوم سلول B اولیه مدیاستن
- کارسینوم ادراری
- تومورهای جامد با ناپایداری ریزماهواره یاکمبود ترمیم عدم تطابق
- بی ثباتی ریزماهواره بالا یاعدم تطابق ترمیم سرطان کولورکتال ناقص
- کارسینوم کبدی
- کارسینوم سلول مرکل
- کنسر با بار جهشی تومور بالا
- کارسینوم سلول سنگفرشی پوست
داروی کیترودا برای چه افرادی مورد استفاده قرار میگیرد؟
داروی کیترودا عمدتاً دربزرگسالان برای سرطانهایی که‌پیشرفته هستند، گسترش یافته یابرگشته‌اند، به‌درمانهای دیگر پاسخ نمیدهند یابا جراحی قابل برداشتن نیستند، استفاده میشود. برای‌لنفوم هوچکین کلاسیک، درکودکان نیز ازاین دارو استفاده میشود. دربرخی از سرطانها، این دارو فقط به‌بیمارانی داده میشود که‌تومور آنها سطوح خاصی ازپروتئینی به نام PD-L1 تولید میکند.
کیترودا همچنین برای‌کمک به‌جلوگیری ازعود کنسر پس ازجراحی بیماران برای برداشتن ملانوما یاکارسینوم سلول کلیه به‌عنوان درمان کمکی استفاده میشود.
برای‌کنسر مری، دهانه رحم و سینه سه گانه منفی، داروی کیترودا همراه با شیمی درمانی یاسایر داروهای کنسر استفاده میشود. دربرخی ازبیماران مبتلابه سرطان سینه سه گانه منفی، داروی کیترودا رامیتوان قبل از(درمان نئوادجوانت) و بعد ازجراحی برای‌کمک به‌درمان کامل تجویز کرد. میتوان آن رابه‌تنهایی یادرترکیب باسایر داروهای کنسر برای کارسینوم آندومتر و کارسینوم سلول کلیوی استفاده کرد. کیترودا اغلب زمانی تجویز میشود که‌سرطان به‌سایر قسمتهای بدن گسترش یافته باشد، یاباجراحی یا پرتو درمانی قابل درمان نباشد، یازمانی که‌سایر درمان‌های کنسر مؤثر نبوده یاازکار افتاده‌اند.
هشدارها برای مصرف داروی کیترودا
کیترودا میتواند نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن شما راتغییر دهد، که‌ممکن است عوارض جانبی خاصی ایجاد کند ومیتواند منجر به‌مشکلات پزشکی جدی شود. داروی کیترودا قابلیت این رادارد که‌وارد ادرار، مدفوع و استفراغ شود درنتیجه باید دو روز ازتماس بامایعات بدن خودداری کرد. سایر افراد هم حتما باید دستکش پلاستیکی بپوشند.
عوارض جانبی مصرف داروی کیترودا
کیترودا میتواند عوارض جانبی دربسیاری ازقسمتهای مختلف بدن شما ایجاد کند. برخی ازعوارض جانبی ممکن است نیاز به‌درمان باداروهای دیگر داشته باشند و درمان سرطان شما ممکن است به‌تعویق بیفتد. شما به‌آزمایش‌های پزشکی مکرر نیاز دارید تابه‌پزشک کمک کند تشخیص دهد آیا ادامه دریافت داروی کیترودا برای‌شما بی‌خطر است یاخیر. عوارض جانبی متداول ناشی ازمصرف داروی کیترودا شامل موارد زیر میباشد:
- علائم واکنشی آلرژیک به داروی کیترودا رادارید: (کهیر، تنفس دشوار، تورم در صورت یا گلو) یا یک واکنش شدید پوستی (تب، گلودرد، سوزش چشم، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش) همراه باتاول و پوسته پوسته شدن.
- برخی ازعوارض جانبی ممکن است درطول تزریق رخ دهد. مانند: احساس سرگیجه، سبکی سر، خارش، گرما، عرق کردن، سرد شدن یامشکل تنفسی.
- کیترودا بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر میگذارد و میتواند دربسیاری از قسمتهای مختلف بدن شما عوارض جانبی ایجاد کند. برخی ازعوارض جانبی ممکن است نیازبه درمان باداروهای دیگر داشته باشند.
اگر به علائم ذکر شده در زیر دچار شدید فوراً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید
اگر عوارض جانبی خاصی بعد از مصرف داروی کیترودا داشته باشید، ممکن است درمان سرطان شما به‌تعویق بیفتد یابرای همیشه قطع شود.
- زخم در دهان، گلو، یا بینی، یا در ناحیه تناسلی شما
- درد چشم یا مشکلات بینایی
- بی حسی، سوزن سوزن شدن، درد، سوزش، قرمزی، بثورات پوستی یاتاول روی دست یاپا
- ضعف شدید عضلانی، درد شدید یامداوم عضلات یامفاصل
- تب، غدد متورم، سفتی گردن
- اسهال یا افزایش مدفوع، درد شدید معده، مدفوع خونی یاقیری
- تغییر در مقدار یارنگ ادرار شما
- مشکلات کبدی – از دست دادن اشتها، درد سمت راست معده، کبودی یا خونریزی آسان، ادرار تیره، یرقان (زردی پوست یا چشم)
- سطوح پایین سدیم در بدن – گیجی، گفتار نامفهوم، ضعف شدید، از دست دادن هماهنگی، احساس بی ثباتی
- علائم اختلال هورمونی – سردردهای مکرر یاغیر معمول، احساس سبکی سر، ضربان قلب سریع، صدای خشن یاعمیق، افزایش گرسنگی یاتشنگی، افزایش ادرار، یبوست، ریزش مو ، درد عضلانی، تعریق، احساس سرما، تغییر وزن.
عوارض جانبی رایج داروی کیترودا ممکن است شامل موارد زیر باشد.
- حالت تهوع ، استفراغ، درد معده، از دست دادن اشتها، اسهال، یبوست
- سطوح پایین سدیم، عملکرد غیر طبیعی کبد یاتست های عملکرد تیروئید
- تب، احساس ضعف یاخستگی
- سرفه، صدای خشن، احساس تنگی نفس
- خارش، بثورات یاریزش مو
- افزایش فشار خون
- درد در عضلات، استخوان ها یامفاصل
- درد درداخل یا اطراف دهان، بینی، چشم ها، گلو یاواژن
بررسی سوابق پزشکی قبل از شروع درمان با داروی کیترودا
در صورت داشتن: مشکلات پوستی، مشکلات بینایی، تب، تورم غدد، سفتی گردن، درد قفسه سینه، سرفه، تنگی نفس، درد عضلات یامفاصل، پوست رنگ پریده، ضعف، اسهال، درد شدید معده، خون در مدفوع، کبودی یاخونریزی، ادرار تیره، زردی پوست یا چشم، اختلال هورمونی (سردردهای مکرر، احساس سبکی سر، ضربان قلب سریع، صدای عمیقتر، افزایش تشنگی یاادرار، احساس سرما، افزایش یاکاهش وزن)، یاتغییر در مقدار یارنگ ادرار شما قبل ازمصرف داروی کیترودا حتما به پزشک درمورد این علائم اطلاع دهید. همچنین درصورتی که‌سابقا به‌بیماریهای زیر مبتلا بوده اید نیز پزشک متخصص خود رادرجریان بگذارید:
- بیماری ریوی یااختلال تنفسی
- بیماری کبد
- دیابت یااختلال تیروئید
- اختلال غده فوق کلیوی
- اختلال خود ایمنی مانند لوپوس، بیماری کرون یاکولیت اولسراتیو
- پیوند عضو یاپیوند سلولهای بنیادی
محدودیتهای مصرف داروی کیترودا
ممکن است لازم باشد قبل ازشروع درمان با کیترودا آزمایش بارداری بدهید. باردار بودن یک مورد منع استفاده از داروی کیترودا میباشد. زیرا پمبرولیزوماب میتواند به‌جنین آسیب برساند. درحین استفاده ازاین دارو وحداقل 4 ماه پس از آخرین دوز، از کنترل بارداری موثر برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید. اگر تست بارداری دادید و مثبت بود، حتما پزشک متخصص خود رامطلع کنید. درحین استفاده از کیترودا و حداقل تا 4 ماه پس ازآخرین دوز خود از شیر دادن فرزند خود، خودداری کنید.
داروی کیترودا چگونه تجویز می شود؟
کیترودا به‌صورت انفوزیون در ورید، معمولاً هر 3 هفته یاهر 6 هفته یک بار تزریق میشود. اما قبل ازآن پزشک شما یک آزمایش خون انجام میدهد تا مطمئن شودکه داروی کیترودا درمان مناسب برای‌وضعیت شما است. این دارو باید به آرامی تجویز شود و انفوزیون حداقل 30 دقیقه طول میکشد. تزریق داخل وریدی 200 میلی گرمی هر سه هفته یک بار ودرمجموع 18 تزریق درطول یک سال انجام میشود.
هنگام دریافت داروی کیترودا از چه چیزهایی باید اجتناب کنید؟
پمبرولیزوماب موجود در داروی کیترودا میتواند به‌مایعات بدن (ادرار، مدفوع، استفراغ) نفوذ کند. حداقل تا 48 ساعت پس ازدریافت دوز، ازتماس مایعات بدن بادست ها یاسطوح دیگر خودداری کنید. مراقبان باید هنگام تمیز کردن مایعات بدن بیمار، دست زدن به‌زباله‌های آلوده یالباسهای شسته شده و تعویض پوشک، ازدستکش لاستیکی استفاده کنند وقبل و بعد ازدرآوردن دستکش دست ها رابشویند.
چه داروهایی بر روی داروی کیترودا تأثیر میگذارد؟
بسیاری ازداروها ممکن است با کیترودا تداخل داشته باشند، ازجمله داروهای نسخه ای و بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی. درمورد تمام داروهای فعلی خود وهر دارویی که‌مصرف آن راشروع کرده یامتوقف میکنید به‌پزشک خود اطلاع دهید.
بررسی نتایج داروی کیترودا روی بیماران
داروی کیترودا یک انقلاب جدیدی است زیراهدف آن فعال کردن سیستم ایمنی بدن برای‌مبارزه بافرآیند انکولوژیک است. این‌دارو برروی 3500 بیمار مبتلا به‌انواع مختلف آزمایش شد که‌روش آزمایش داروی موجود رانیز گسترش داد. در 173 بیمار مبتلا به ملانوم، بهبود قابل توجهی مشاهده شد، اگرچه تمام داروهایی که‌قبلاً استفاده شده بودند هیچ تأثیری نداشتند. همچنین در41 بیمار کاهش سریع اندازه تومور سرطانی مشاهده شد. بررسی اثر مصرف کیترودا از 1.4 تا 8.5 ماه دربیماران مختلف ادامه داشت. عمل این دارو براساس جلوگیری ازگسترش پروتئین PD1 است که‌ازمبارزه سیستم ایمنی بیمار باسلولهای پاتولوژیک جلوگیری میکند.
کیترودا رابه‌عنوان یک داروی پیشرفت درصنعت میتوان توصیف کرد وهمچنین به‌کارایی و ایمنی بالای آن برای‌بیماران اشاره کرد. تا به‌امروز، کیترودا یک داروی هدفمند ملانوما محسوب میشود وموفقترین داروی ضد سرطانی است که‌در سال جاری تایید شده است. کیترودا علاوه بر درمان ملانوما میتواند علائم بیماریهایی مانند سرطان ریه، معده و مثانه رابه‌میزان قابل توجهی کاهش دهد.
داروی کیترودا چگونه عمل میکند؟
مکانیسم عمل کیترودا تقویت فعالیت سیستم ایمنی بدن برای‌جلوگیری ازرشد سلولهای سرطانی است.
این دارو به‌پروتئینی به‌نام 1 (PD-1) متصل میشود. داروی کیترودا برهمکنش این پروتئین راباپروتئین دیگری به‌نام لیگاند مسدود میکند. تعامل بین این‌دو پروتئین، عملکردهای خاص سیستم ایمنی بدن شما رامتوقف میکند. دربرخی سرطانها، تعامل بین این دو پروتئین بیش ازحد فعال است و سیستم ایمنی شما نمیتواند سلولهای سرطانی راتشخیص دهد. بنابراین بامسدود کردن تعامل بین آنها، کیترودا سیستم ایمنی شما رادوباره فعال میکند. سپس سیستم ایمنی شما قادر به‌تشخیص سلولهای سرطانی و جلوگیری ازرشد و گسترش آنها میشود. اگر رشد سلولهای سرطانی متوقف شود، نشانه ای ازکارکرد کیترودا است. باپزشک خود درمورد چگونگی بررسی اینکه آیا کیترودا برای درمان سرطان شما اثر بخش هست یاخیر صحبت کنید.
چه زمانی باید استفاده از داروی کیترودا را متوقف کنم؟
ممکن است پزشک درصورت مواجه شدن باموارد زیر درمان‌با داروی کیترودا رازودتر متوقف کند:
- درصورتی که سرطان به خوبی به کیترودا پاسخ نمیدهد.
- داشتن عوارض جانبی آزاردهنده یاشدید مربوط به‌دارو.
اما، حتی اگر کنسر شما ثابت بماند وعوارض جانبی داروی کیترودا راتحمل کنید، ممکن است پزشک ازشما بخواهد پس ازمدت زمان معینی درمان رامتوقف کنید. این به‌این دلیل است که‌اثرات طولانی مدت کیترودا مشخص نیست.
درمطالعات، طول درمان‌با کیترودا به حدود 2 تا 3 سال محدود شده است. اما این بستگی به‌نوع کنسر تحت درمان دارد.
باپزشک خود صحبت کنید تابدانید چه مدت ممکن است نیاز به‌مصرف کیترودا داشته باشید.
میزان موفقیت داروی کیترودا در درمان سرطان چقدر است؟
هر فردی ممکن است واکنش متفاوتی به داروی کیترودا داشته باشد ومیزان موفقیت این دارو میتواند بسته به‌موارد زیر متفاوت باشد:
- نوع سرطانی که‌درحال درمان است.
- هر داروی دیگری که برای درمان سرطان درحال مصرف آن میباشید.
در مطالعات روی کیترودا ، محققان گزارش دادند که‌افراد پس ازاتمام درمان، چه مدت زندگی کردند وچه مدت کنسر آنها پس ازشروع مصرف کیترودا ثابت ماند. اگر مایلید درمورد نتایج این مطالعه ومیزان موفقیت داروی کیترودا برای‌نوع کنسر خود بدانید، باپزشک خود صحبت کنید.
آیا داروی کیترودا یک داروی شیمی درمانی است؟
خیر، کیترودا یک داروی شیمی درمانی نیست. بلکه این یک داروی ایمونوتراپی است. شیمی درمانی نوعی درمان سرطان است که‌سلولهای سرطانی رامیکشد یاازتکثیر آنها جلوگیری میکند (ساخت سلول های بیشتر) ازسوی دیگر، ایمونوتراپی باسیستم ایمنی بدن شما کمک میکند تاباسلولهای سرطانی مبارزه کند.