غربالگری سرطان روده وروش غربالگری سرطان روده – آروین کلینیک
غربالگری سرطان روده بهمنظور بررسی وجود این نوع سرطان در بدن پیش از شروع علائم میباشد ازآنجایی که این نوع سرطان بسیار شایع میباشد پس بهتر است قبل از عود آن برای غربالگری سرطان روده به کلینیکهای معتبر سرطان مراجعه کنیم تا درصورت ابتلا بتوانیم زودتر معالجه شویم زیرا سرطان روده درصورت درمان نشدن زودهنگام میتواند به دیگر اعضای بدن گسترش یافته و زندگی بیمار را با خطر مرگ مواجه سازد.
بدین منظور بهافراد در موقعیت های لازم آزمایشهایی توصیه میشود کهبرای غربالگری سرطان روده ازنظر انواع خاصی از کنسر قبل ازبروزهرنشانه استفاده شود.
هدف از غربالگری سرطان روده چیست؟
- غربالگری سرطان روده بمنظور کاهش میزان مرگ ومیر مبتلایان به سرطان یابطور کلی از بین بردن خطر مرگ انجام میشود.
- کاهش میزان ابتلای افراد به کنسر
- غربالگری سرطان روده میتواند باعث بقا و طول عمر بیمار شود.
اطلاعات غربالگری سرطان روده
سرطان روده ازطریق غربالگری های منظم قابل پیشگیری است کهمیتوان پولیپها راقبل ازسرطانی شدن پیدا کند. فرد با پزشک معالج درمورد زمان شروع غربالگری سرطان روده باتوجه به سن و سابقه خانوادگی بیماری خود صحبت کند.
افراد باخطر متوسط باید غربالگری سرطان روده راتا قبل ازسن 50 سالگی شروع کنند.
ازآنجاییکه سرطان روده معمولا تازمانی کهبیماری پیشرفته نشده علائمی هم ازخود نشان نمیدهد
مهم است کهافراد با پزشک درباره مزایا و معیاب هرآزمایش و تعداد دفعات انجام هرآزمایش سوالات راپرسیده و نکات مبهمشان رامطرح کنند
باتوجه بهموارد زیر تمامی افراد باید مراحل غربالگری سرطان روده خودرا زودتر آغاز کنند. چنانچه هریک برای فرد آشناتر بود بصورت مرتب و منظم غربالگری سرطان روده انجام دهند.
- سابقه شخصی سرطان روده یاپولیپ آدئوماتوز
- سابقه خانوادگی قوی Colon Cancer یا پولیپ ،مانند کنسر یاپولیپ دریکی ازبستگان درجه یک و بستگان درجه دو درهرسنی بستگان درجه یک بعنوان والدین ، خواهر، برادر، یافرزند تعریف میگردد.
- سابقه شخصی بیماری التهابی مزمن روده
علائم احتمالی نشان دهنده نیاز به غربالگری سرطان روده
- تغییر درعادات روده کهبیش ازچند هفته طول میکشد.
- احساس نیاز بهاجابت مزاج حتی پس ازانجام آن نیز ازبین نمیرود
- خونریزی مقعدی مدفوع تیره یاخون درمدفوع
- ناراحتی معده ازجمله نفخ یادرد مداوم شکم
- ضعف یاخستگی غیرقابل توضیح
- کاهش وزن بی دلیل
- سبک زندگی اضافه وزن، داشتن سبک زندگی غیر فعال رژیم غذایی سرشار ازگوشت قرمز و گوشت فراوری شده سیگار کشیدن ومصرف زیاد الکل میتواند خطر ابتلابه سرطان روده بزرگ راافزایش دهد.
چرا غربالگری سرطان روده مهم است؟ یکی ازعوامل پیشگیری از کنسر روده است ومیتواند پولیپهای پیش سرطانی رشد غیرطبیعی در Colon یاراست روده راپیدا کرد انها راقبل ازتبدیل شدن به سرطان برداشت .
غربالگری سرطان روده اهمیت خاصی دارد زیرا زمانی کهکنسر درمراحل اولیه تشخیص داده شود خیلی روند درمان جلوتر میافتد و بسیار قابل درمان است مراحل اولیه سرطان روده معمولا هیچ علامتی ندارد و علائم باپیشرفت سرطان خود رانشان میدهند.
غربالگری سرطان روده به چند شیوه انجام میشود؟
کولونوسکوپی در غربالگری سرطان روده : کولونوسکوپی بهترین نوع ازآزمایش غربالگری سرطان روده است این تنها آزمایشی است کهمیتواند بسیاری ازسرطانهای Colon راتشخیص دهد.
درطول کولونوسکوپی پزشک پوشش کل روده رامورد بررسی قرار میدهد و تاپولیپ یاتومور رابررسی کند اگر موردی پیدا شد میتوان فورا آنها رابرداشت.
درروز کولونوسکوپی دارویی برای کمک بهآرامش بیمار داده میشود اکثر بیماران بهخواب میروند وقتی بیدار میشوند چیزی ازآزمایش رابهیاد نمیآورند.
پزشک کولونوسکوپی راباقرار دادن یک لوله بلند، نازک، منعطف بنام کولونوسکوپ ازطریق راست روده در Colon انجام این لوله یک دوربین فیلمبرداری کوچک و نور درانتهای آنست کهتصاویر رابهیک مانیتور ویدیویی ارسال میکند. قبل ازانجام عمل غربالگری سرطان روده پزشک دستورالعملهایی رامبنی برچگونگی تخلیه روده میدهد.
بطور کلی بدون توجه بهجنسیت کولونوسکوپی ازسن 45 سالگی شروع شود. افرادی کهدرمعرض خطر ابتلابه کنسر هستند بادستور پزشک ممکن است زودتر شروع بهاین اقدامات کنند وهمچنین پزشک خواهد گفت چه زمانی دیگر بهکولونوسکوپی نیازی ندارند.
اگر شخصی قادر بهانجام کولونوسکوپی در زمان غربالگری سرطان روده نیست میتواند اطلاعاتی درمورد آزمایشهای جایگزینش وتعداد دفعات انجام آنها دریافت کند. ازجمله:
- سیگموئیدوسکوپی
- تنقیه باریم دو کنتراست
- کولونوسکوپی مجازی
- آزمایش خون مخفی مدفوع
- DNA آزمایشات مدفوع
- آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع
- آزمایش ژن مدفوع
- آزمایش رکتوم دیجیتال
باید توجه داشت این آزمایشات غربالگری سرطان روده بهاندازه کولونوسکوپی کامل نیستند اگر فرد براساس اینها مشکوک بهپولیپ یاتومور باشد همچنان نیاز بهکولونوسکوپی دارد.
سیگموئیدوسکوپی در غربالگری سرطان روده
مثل کولونوسکوپی آزمایشی است کهروند آن ازیک لوله با نور و دوربین برای مشاهده داخلی روده مورد استفاده قرار میگیرد. سیگموئیدوسکوپی ناحیه مورد بررسی نه کل کولون بلکه فقط کولون سیگموئید است یک سوم پایین جایی که 60درصد سرطانهای روده بزرگ درآن اتفاق میافتد ازآنجایی کهسیگموئیدوسکوپی فقط بهبخشی ازکولون نگاه میکند. آماده سازی آن ساده تراست و ممکن است مانند کولونوسکوپی نیازی بهآرامبخش نباشد.
پولیپ یاکنسر درکولون راست و کولون عرضی ممکن است درطول سیگموئیدوسکوپی نادیده گرفته میشود. اما اگر پزشک تشخیص بدهد کهعلائم بیمار تنها بدلیل مشکل درقسمت پایین Colon است ممکن است تصمیم بگیرد کهسیگموئیدوسکوپی آزمایش بهتری است.
تنقیه باریم دوکنتراست در غربالگری سرطان روده
درطول تنقیه باریم متخصص ازطریق انما Colon رابامایع باریم پر میکند سپس عکسبرداری بااشعه ایکس یافلوروسکوپی اشعه ایکس حرکتی انجام میشود. باریم در غربالگری سرطان روده بهپزشک کمک میکند تاسطح داخلی کولون و رکتوم را ببیند وممکن است بهشناسایی پولیپها یانواحی سرطانی کمک کند. یک تنقیه باریم کنتراست دوگانه ازدو نوع باریم برای تصویر دقیقتر استفاده میکند.
کولونوسکوپی مجازی در غربالگری سرطان روده
یک سی تی اسکن سه بعدی است کهبعد از پر شدن کولون باهوا تصویر دقیقی ازکولون میگیرد کولونوسکوپی مجازی ممکن است برای افرادی کهنمیتوانند کولونوسکوپی معمولی رابدلیل مشکل تنفسی پیچ خوردگی یاباریک شدن Colon اختلال خونریزی یاسایر موارد پزشکی انجام دهند انتخاب مناسبی باشد.
این آزمایش کمتر تهاجمی است بهآرامبخش نیازمند نیست وتکمیل آن تنها 15 یا20 دقیقه طول میکشد بااینحال پولیپهای کوچک ممکن است درطول این ازمایش ازبین برود و اگر پولیپ یا نواحی مشکوک پیدا شد ممکن است برایبرداشتن آنها بهکولونوسکوپی منظم نیاز باشد برای محافظت دربرابر کنسر روده پزشک هرپنج سال یکبار کولونوسکوپی مجازی راتوصیه میکند.
آزمایشهای نمونه مدفوع در غربالگری سرطان روده
- DNA آزمایشات مدفوع: مزیت آزمایشهای نمونه مدفوع این است کهمیتوان آنرا درخانه انجام داد وبرای تجزیه و تحلیل بهآزمیشگاه فرستاد بااینحال اطلاعاتی کهایندسته آزمایشها ارائه میدهند محدود است آزمایشهای نمونه مدفوع معمولا برای تشخیص علائم هشداردهنده Colon Cancer مانند خونریزی و برخی ازنشانگرهای آزمایشات بیشتری، DNA کنسر استفاده میشود. برای کشف علل خون درمدفوع یاناهنجاریهای DNA منفی همیشه عدم وجود سرطان کولورکتال 30درصد پولیپهایی که بهزودی سرطانی میشوند57درصد پولیپهایی کهممکن است به سرطان تبدیل شوند راازدست بدهند.
- آزمایش خون مخفی مدفوع: آزمایش خون مخفی مدفوع بدنبال خون پنهان درمدفوع است نمونه هایی ازسه حرکت روده جمع آوری و تجزیه و تحلیل میشود خون پنهان درمدفوع میتواند نشاندهنده سرطان Colon یارکتوم یامشکل دیگری باشد آزمایشها ساده اند پزشک بهبیمار وسایلی میدهد ازجمله چند کارت کاغذی کوچک برای هر آزمایش نمونه ای ازمدفوع جمع آوری میکند و انرا روی کارت قرار میدهد کهبسته بنید میشود بهآزمایشگاه داده میشود که ازنظر خون آزمایش میشود.
- آزمایش ایمونوشیمیایی: آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع شبیه آزمایش مخفی است بجز اینکه بهجای کارت نمونه های مدفوع رادرلوله های مایع قرار میدهند ولوله رابهآزمایش میدهند اگر نتایج برای وجود خون مثبت باشد ممکن است بهآزمایشهای بیشتری ازجمله کولونوسکوپی نیاز باشد پزشک ممکن است هرسال آزمایش خون مخفی مدفوع یاآزمایش ایمنی مدفوع راتوصیه کند.
- آزمایش ژن مدفوع: آزمایش ژن مدفوع نوع جدیدی از غربالگری نمونه مدفوع است علاوه برآزمایش خون آزمایشگاه بهتغییر یافته است کهمیتواند نشاندهنده سرطان روده بزرگ باشد یک نمونهDNA دنبال سطوح بالای مدفوع رامیتوان درخانه جمع آوری کرد و برای تجزیه تحلیل بهازمایشگاه داد پزشک ممکن است این آزمایش راهر سه سال یکبار توصیه کند.
- آزمون رکتوم دیجیتال در غربالگری سرطان روده : درطول یک معانیه رکتوم پزشک یک انگشت دستکش دار و روغنکاری شده راوارد راست روده میکند تا ناهنجاریها رااحساس کند طول Colon حدود 5 فوت است بنابراین معاینه دیجیتال رکتوم درتشخیص Colon Cancer بسیار محدود است.
چه آزمایشهایی برای تشخیص و غربالگری سرطان روده انجام میشود؟
- آزمایش خون : هیچ آزمایش خونی نمیتواند به فرد بگوید کهآیا سرطان روده بزرگ دارد یاخیر. اما پزشک ممکن است خون را برای ردیابی در مورد سلامت کلی فرد مانند آزمایشهای عملکرد کبد وکلیه آزمایش کند. همچنین پزشک ممکن است خون را برای یک ماده شیمیایی کهگاهی توسط سرطانهای روده آزمایش کند با سرنخهایی در طول زمان سطح (CEA یاآنتی ژن کارسینومبریونیک ) بزرگ تولید میشود در خون شخص بیمار به پزشک کمک کننده است تا پیش آگهی فرد . اینکه آیا سرطان بهدرمان CEA پاسخدهنده است یاخیر.
- آنزیمهای کبدی: دراین مواقع پزشک متخصص ممکن است جهت بررسی عملکرد کبد آزمایش خون بخواهد زیرا سرطان روده میتواند بهکبد سرایت کند .
- کلونوسکوپی تشخیصی : آزمایش بهاین شیوه انجام میشود کهپزشک تمام طول کولون و رکتوم را با یک کولونوسکوپ یک لوله نازک منعطف و روشن با دوربین فیلمبرداری کوچک در انتهای آن بررسی میکند از طریق مقعد و به راست روده و Colon وارد میشود ابزارهای خاصی را میتوان از طریق کولونوسکوپ برای بیوپسی و یابرداشتن هرناحیه مشکوک مانند پولیپ در صورت نیاز عبور داد.
- پروکتوسکوپی : این آزمایش زمانی انجام میشود کهدرصورت مشکوک بودن به کنسر رکتوم پزشک این آزمایش را با یک لوله نازک سفت روشن و یک دوربین فیلمبرداری کوچک در انتهای آن به داخل راست روده نگاه میکند از طریق مقعد وارد میشود .
پزشک میتواند از طریق اسکوپ به پوشش داخلی رکتوم نگاهی داشته باشد و تومور را ببیند اندازه گیری و محل دقیقش را معین کند به این مفهوم کهپزشک میتواند بببیند کهتومور چقدر به ماهیچه های اسفکنر کهدفع مدفوع را کنترل میکند نزدیک است.
- بیوپسی یا نمونه برداری: معمولا اگر بههرآزمایش غربالگری یاتشخیص سرطان روده مشکوک شوند طی کولونوسکوپی بیوپسی میشود دراین روش پزشک یک قطعه کوچک ازبافت راباابزار مخصوص کهاز داخل اسکوپ عبور داده میشود برمیدارد درموارد کمتر ممکن است برای تشخیص بخشی ازکولون نیاز بهجراحی باشد.
نمونه های بیوپسی از کولونوسکوپی یاجراحی بجهت بررسی به آزمایشگاه فرستاده و درآنجا بدقت بررسی میشود اگر کنسر پیدا شد آزمایشهای آزمایشگاهی دیگری ممکن است روی نمونه بیوپسی انجام شود تابهطبقه بندی بهتر سرطان و دریافتن موارد درمانی خاص کمک کند.
- تست ژنتیک : آزمایشهای ژنی اگر کنسر گسترش یابد متاستاز میشود پزشکان احتمالا بدنبال تغییرات ژنی خاص درسلولهای سرطانی هستند کهممکن است بهتعیین اینکه کدام داروها درمان بهتر ومفیدتر ازدیگر داروها هستند کمک میکنند بعنوان مثال اکنون پزشکان معمولا سلولهای سرطانی رابرای تغییرات در ژنهای BRAF, NRAS ,KRAS آزمایش میکنند.امکان دارد بعضی پزشکان تغییرات ژن BRAFرابررسی کنند بیمارانی کهکنسر انها جهشهایی دراین زنها داشته اغلب ازدرمان بابرخی داروهای ضد سرطان هدفمند نتیجه نمیگیرند.
- تست MSI : سلولهای سرطان روده معمولا بررسی میشوند تانمایان شود آیا میزان تغییرات ژنی بنام ام اس آی درانها زیاد است یا نه. همچنین زمانیکه دکتر بررسی کند آیا سلولهای کنسر درهریک ازژنهای ترمیم عدم تطابق (MMR) تغییرکردند یا نه ژنهای (MSH6,MSH2,MLH1,PMS2) این آزمایش انجام میشود. تغییرات ام اس آی، یاام ام آر یاهردو اغلب درافرادی کهسندروم لینچ دارند دیده میشود دو دلیل برای آزمایش غربالگری سرطان روده بجهت بررسی تغییرات ژن ام اس آی، یاام ام آر وجود دارد. مشخص کردن روشهای درمانی برای سرطان روده به شکلی کهنتایج بدست آمده ام اس آی، یاام ام ارمسیر درمانی راعوض کند.
آزمایشات تصویر برداری درغربالگری سرطان روده
- برای بررسی نقاط مشکوک کهامکان دارد سرطان باشد
- بهجهت بررسی گستردگی کنسر کهتاچه میزان گسترش پیدا کرده است
- کمک بهتعیین اینکه آیا درمان اثر داشته است یا خیر
- جستجوی علائم پیشرفت و عود کنسر بعد ازدرمان
سی تی اسکن: ازاشعه ایکس بهجهت ایجاد تصاویر مقطعی دقیق ازبدن استفاده میشود ایا آزمایش میتواند تشخیص بدهد کهآیا سرطان روده بهغدد لنفاوی مجاور یا بهکبد ریه ها یا دیگر اعضای اندام بدن گسترش یافته یا خیر
CT کولونوگرافی: درجهت بررسی گسترش کنسر بهبیوپسی کبد یا ریه نیاز باشد ازاین بیوپسی سوزنی باهدایت آزمایش میشود هدایت سوزن بیوپسی بهداخل توده برای گرفتن نمونه بافت برای بررسی سرطان استفاده کرد.
سی تی کولونوگرافی آزمایشی است کهمیتواند سرطان روده بزرگ را غربالگری کند بنابراین قبل این این عمل بهبیماران یک ملین داده میشود تا روده راپاکسازی کند درطول آزمایش هوا یا دی اکسیدکربن بتدیج وارد رکتوم میوشد تا روده بزرگ متسع شود پس ازآن یک سی تی اسکنر برایگرفتن تصاویر متعدد از Colon استفاده میشود برخلاف کولونوسکوپی نیازی بهآرامبخش ندارد مزیت دیگر اینست کهسایر اندامهای داخل شکم قابل بررسی است افرادی کهتحت این آزمایش قرار میگیرند در معرض دوزهای کمی ازاشعه قرار دارند بنابراین بعنوان بخشی ازیک پروتکل غربالگری منجربه CTا نجام چندین آزمایش کولونوگرافی افزایش سطوح قرار گرفتن درمعرض تابش میشود.
سونوگرافی اندورکتال: این آزمایش ازیک مبدل مخصوص استفاده میشود کهداخل رکتوم قرار میگیرد و این روش برای مشاهده میزان رشد کنسر از طریق دیواره رکتوم و اینکه آیا بهاندامها غدد لنفاوی مجاور رسیده است یاخیر مورد استفاده قرار میگیرد.
سونوگرافی حین عمل : این معاینه بهاین شکل عمل میکند کهدرحین جراحی انجام میشود مبدل مستقیما روی سطح کبد قرار میگیرد و این آزمایش برای تشخیص گسترش کنسر بهکبد بسیار مفید است و بهجراح کمک میکند تادرصورت یافتن تومور درحالیکه بیمار خواب است نمونه برداری کند.
MRI تصویربرداری اسکن یکی از روشهای غربالگری سرطان روده است.
PET اسکن توموگرافی بهخون تزریق میشود و عمدتا در سلولهای معروف به شکل کمی رادیواکتیو قند برای اسکن بطور معمول درافراد مبتلابه سرطان روده انجام نمیشود سی تی pet سرطانی جمع میشود اسکن و ام ارآی بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
چه زمانی باید غربالگری سرطان روده را آغاز کرد؟
غربالگری سرطان روده منظم میتواند رازمانی کهکوچک است و گستردگی خاصی نیافته ونحوه درمان آسانتراست باید انجام داد برخی ازانواع غربالگری میتواند بهپیدا شدن و حذف توده های پیش سرطانی بنام پولیپ قبل هرگونه فرصت دادن برای تبدیل شدن به کنسر داشته باشد کمک کند.
طبق تحقیقات متخصصان حوزه Colon Cancer توصیه میکنندکه غربالگری رادر45 سالگی شروع کنند. و حتی درسنین کمتر اقدام شود تاافراد بیشتری ازخطرابتلا به سرطان درامان بمانند.
- افرادی کهاز سلامت خوبی برخوردار هستند برای ادامه سلامتی تا سن 75 سالگی غربالگری را ادامه دهند.
- سابقه خانوادگی Colon Cancer یا انواع خاصی از پولیپ تاثیر گذار است .
- سابقه شخصی Colon Cancer یا انواع خاصی از پولیپ
- سابقه شخصی بیماری التهابی روده
- سندروم لینج سابقه خانوادگی سندروم ارثی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
- سابقه پرتو به شکم یا لگن برای درمان کنسر قبلی
- افرادی کهگمان دارند یا میدانند کهدرمعرض خطر بیشتری برای ابتلا هستند.
برای پیشگیری تستهای کنسر غربالگری سرطان روده توصیه میشود چندین مورد آزمایش وجود دارد و تفاوتهایی بین اینها هست کهآنچه اهمیت دارد اینست کهافراد برای چکاپ غربالگری شوند. فرقی نمیکند کدام آزمایش را انتخاب کنند.
بهترین مرکز غربالگری سرطان روده درتهران
همانطور که در بالا گفته شده است سرطان روده یکی از سرطانهای شایع و البته خطرناک میباشد درصورتی که این بیماری زود تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد میتواند به بخش معده مثانه و کلیه ها گسترش یافته و زندگی بیمار درمعرض خطر قرار دهد. غربالگری سرطان روده باید تحت نظر پزشک متخصص و در یک کلینیک سرطان مجهز انجام شود. بدین منظور توصیه ما به افراد درمعرض خطر برای ابتلا به سرطان روده مانند زنان و مردانی که بالای پنجاه سال سن دارند و یا سابقه خانوادگی سرطان دارند این است که در اولین فرصت برای غربالگری سرطان روده به کلینیک آروین سنتر بعنوان بهترین مرکز درمان سرطان درتهران مراجعه کنند. این کلینیک با دارا بودن بیش از هجده متخصص و فوق تخصص خون و انکولوژی میتوانند بیماریتان را درصورت وجود در همان مراحل اولیه بااستفاده از بروزترین دستگاهای غربالگری سرطان روده تشخیص داده و درمان کنید.
تاثیر روحیه در نتیجه غربالگری سرطان روده
به منظور غربالگری سرطان روده بعد از مراحل تشخیص بیماری تا اتمام دوره ی بیماری تحت نظر متخصص مجرب قرار گیرید انتخاب بهترین پزشک در همان اولین مراحل انجام میگیرد که فرد با کدام پزشک بهتر میتواند ارتباط برقرار کند ، از نظر تخصص و دانش علمی کدام پزشک در مرتبه بالاتری قرار دارد. به جهت طولانی بودن دوره درمان انتخاب مرکز معتبر هم از اهمیت زیادی برخوردار است. به لحاظ روحی فرد باید آمادگی و انرژی مثبت بسیاری داشته باشد سرطان درکنار داشتن آرامش روحی و فکری درمان بهتری خواهد داشت و رویه درمانی را ارتقا میدهد. چه بسا انگیزه افراد عامل مهمی است برای شکست بیماری و نتایج خوبی از روند درمان خواهند گرفت. بمنظور کاهش دردها با پزشک صادق باشید هر آنچه را که در بدن خود احساس میکنید مطرح کیند گاهی مسائل کوچک و از نظر شما بی اهمیت میتواند مهم و حیاتی باشد.
پس روحیه فرد تاثیر بسزایی را درنتیجه غربالگری سرطان روده خواهد داشت وجود علائم ذکر شده دربالا صد درصد به معنای ابتلای فرد به سرطان روده نمیباشد حتی اگر نتیجه غربالگری سرطان روده مثبت شد جای هیچگونه نگرانی نیست زیرا دربرخی موارد جواب مثبت کاذب یا منفی کاذب باشد ونیاز به ازمایشات بیشتر برای دریافت نتیجه درست میباشد.