غربالگری سرطان رحم چرا و چگونه انجام میشود؟ – آروین کلینیک

آزمایش های غربالگری کنسر رحم قبل اینکه فرد علائمی داشته باشد، به جستجوی علائم سرطان در فرد میپردازد . این موضوع میتواند به یافتن سرطان در مراحل اولیه کمک کند . زمانی که سرطان رحم در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود درمان آن نیز آسانتر خواهد بود. اما زمانیکه علائم شروع شود ممکن است کنسر گسترش یافته باشد.

دانشمندان در تلاشند تا بهتر بفهمند چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به‌انواع خاصی ازسرطان هستند با غربالگری سرطان رحم پزشک آزمایشات شما را بررسی میکند و  درصورت وجود هرگونه ناهنجاری درصورت ابتلا به سرطان اقدام به درمان آن خواهد کرد.

حتما این موضوع‌ را بخاطر داشته باشید که‌انجام آزمایشات مربوط به تشخیص به‌معنای ابتلای شما به کنسر نمیباشد و تنها به‌این دلیل انجام میشود که‌پزشک سلامتی شما را بررسی نماید و جلوی ابتلا به کنسر را بگیرد.

اگر نتیجه آزمایش غربالگری غیرطبیعی باشد، ممکن است آزمایش‌های بیشتری برای تشخیص کنسر مورد نیاز باشد. به‌این آزمایشات تشخیصی میگویند.

فواید غربالگری سرطان رحم

غربالگری کنسر رحم باعث میشود که قبل ابتلا و بدخیم شدن کنسرجلو آن‌را گرفته و یا زودهنگام آن‌را تشخیص دهید.برخی فواید غربالگری سرطان رحم عبارتند:

• تشخیص زودهنگام بیماری
• جلوگیری ازبدخیم شدن تومور
• افزایش شانس بقا
• جلوگیری ازگسترش سرطان

معاینات مهم در غربالگری سرطان رحم چیست؟

• معاینه لگن. پزشک رحم، واژن، تخمدان ها و راست روده را برای بررسی هرگونه یافته غیرعادی بررسی میکند. تست پاپ اغلب با معاینه لگن انجام میشود، درجه اول برای بررسی کنسر دهانه رحم استفاده مشود. گاهی اوقات تست پاپ اسمیر میتواند سلول های غدد غیرطبیعی را بدلیل سرطان رحم است، شناسایی کند.
• بیوپسی آندومتر درغربالگری سرطان رحم. بیوپسی برداشتن مقدار کمی ازبافت برای بررسی توده و ناهنجاری زیر میکروسکوپ است. آزمایش‌های دیگر ممکن است وجود کنسر را نشان دهد، اما فقط بیوپسی میتواند تشخیص قطعی‌را‌ بدهد. یک پاتولوژیست نمونه را تجزیه و تحلیل میکند. پاتولوژیست پزشکی است که درتفسیر تست های آزمایشگاهی و ارزیابی نمونه های سلولی و بافتی برای تشخیص بیماری تخصص دارد.

برای بیوپسی آندومتر، پزشک نمونه کوچکی ازبافت‌را با یک لوله بسیار نازک برمی دارد. لوله‌ بوسیله واژن وارد رحم میشود و با آسپیراسیون بافت خارج میشود. این فرآیند تنها چند دقیقه طول میکشد. بعداً ممکن است بیمار دچار گرفتگی و خونریزی واژینال شود. این علائم بعد درمان فورا از بین خواهند رفت و میتوان آن را با مصرف یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) طبق دستور پزشک کاهش داد. بیوپسی آندومتر اغلب روشی بسیار دقیق برای غربالگری سرطان رحم است. افرادی که‌قبل انجام آزمایش خونریزی غیرطبیعی واژینال دارند، ممکن است همچنان به اتساع و کورتاژ نیاز داشته باشند حتی اگر حین بیوپسی سلول غیرطبیعی یافت نشود.

 موارد مهم دیگر در غربالگری سرطان رحم

•  در غربالگری سرطان رحم اتساع و کورتاژ (D و L) روشی برای برداشتن نمونه های بافت است. حین عمل، فرد بیمار بیهوش میشود تا از آگاهی از درد جلوگیری کند. اغلب، D&L همراه با هیستروسکوپی انجام میشود تا پزشک بتواند داخل رحم‌ را حین غربالگری سرطان رحم مشاهده و بررسی نماید. حین هیستروسکوپی، پزشک یک لوله نازک، انعطاف پذیر و روشن‌را بوسیله دهانه رحم وارد واژن و رحم میکند. هنگامیکه بافت آندومتر برداشته شد، طی بیوپسی یا  اتساع و کورتاژ، یک آسیب شناس نمونه را‌ازنظر سلول های سرطانی، هیپرپلازی آندومتر و سایر شرایط بررسی میکند.
• سونوگرافی ترانس واژینال. سونوگرافی از‌امواج صوتی برای ایجاد تصویری از‎اندام های داخلی استفاده میکند. درسونوگرافی ترانس واژینال، یک مبدل اولتراسوند درداخل واژن به‌سمت رحم قرار داده میشود تا از آن عکس بگیرد. اگر آندومتر بسیار ضخیم بنظر برسد، پزشک ممکن است تصمیم به‌انجام بیوپسی بگیرد .
• توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن. سی تی اسکن بوسیله اشعه ایکس از داخل بدن از زوایای مختلف عکس میگیرد.یک کامپیوتر این تصاویر را در یک تصویر سه بعدی با جزئیات ترکیب میکند که هرگونه ناهنجاری یا تومور را‌ نشان میدهد. برای اندازه گیری اندازه تومور میتوان از سی تی اسکن استفاده کرد. گاهی اوقات یک رنگ مخصوص بنام ماده کنتراست قبل اسکن داده میشود تا جزئیات بهتری روی تصویر بدست آید. این رنگ‌را میتوان در رگ بیمار تزریق کرد یا میتوان بصورت قرص یا مایع برای قورت دادن تجویز کرد
•  برای غربالگری سرطان رحم تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). MRI از میدان های مغناطیسی بجای اشعه ایکس برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده می کند. از MRI ​​میتوان برای اندازه گیری اندازه تومور استفاده کرد. مانند سی تی اسکن، یک رنگ مخصوص بنام ماده حاجب ممکن است قبل اسکن بصورت داخل وریدی یا خوراکی داده شود تا تصویر واضح تری ایجاد شود. اگر برنامه درمانی شامل درمان هورمونی باشد، ام آر آی برای به‌دست آوردن تصاویر دقیق بسیار مفید است
• آزمایشات مولکولی تومور پزشک ممکن است آزمایش‌های آزمایشگاهی‌را روی نمونه تومور برای شناسایی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر عوامل منحصر به تومور فرد توصیه کند. نتایج این آزمایشات به تصمیم گیری درمورد گزینه های درمانی شما کمک میکند .
• بعد انجام تست های تشخیصی، پزشک تمام نتایج را با شما بررسی میکند. اگر غربالگری سرطان رحم باشد، آزمایشات تکمیلی برای تعیین میزان رشد بیماری انجام خواهد شد. این به‌دسته بندی بیماری بر اساس مرحله و درجه کمک میکند و نوع درمان مورد نیاز راهدایت میکند.

غربالگری سرطان رحم با استفاده از پاپ اسمیر

سرطان دهانه رحم یا دهانه واژن معمولا به‌کندی ایجاد میشود. با تغییرات پیش سرطانی شروع میشود که به‌آن دیسپلازی میگویند . دیسپلازی‌را میتوان بوسیله یک آزمایش پزشکی بنام پاپ اسمیر تشخیص داد.

دیسپلازی کاملا قابل درمان است. به همین دلیل برای زنان بسیار مهم است که بطور منظم پاپ اسمیر انجام دهند تا سلول های پیش سرطانی قبل تبدیل شدن به‌کنسر نابود شوند.

گاهی اوقات میتوان از تست HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) همراه با پاپ اسمیر استفاده کرد. تست HPV میتواند انواع HPV‌را که‌در معرض خطر بالای ایجاد سرطان دهانه رحم هستند شناسایی کند.

آزمایش پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان رحم باید از 21 سالگی شروع شود و نکات مهم:

• زنان 21 تا 29 ساله که درمعرض خطر متوسط ​​هستند، باید هر 3 سال یکبار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند. آزمایش HPV برای این سنین توصیه نمیشود.
• زنان 30 تا 65 ساله باید هر 3 سال یکبار با آزمایش پاپ اسمیر یا هر 5 سال یکبار آزمایش HPV انجام دهند.
• اگر شما یا شریک جنسیتان شریک جدیدی دارید، باید هر 3 سال یک بار آزمایش پاپ اسمیر انجام دهید.
• زنان 65 تا 70 ساله تا زمانی که در 10 سال گذشته 3 آزمایش منفی داشته باشند، میتوانند آزمایش پاپ اسمیر را متوقف کنند.
• زنانی که تحت درمان پیش سرطانی (دیسپلازی واژن ) قرار گرفته‌اند، باید تا 20 سال بعد درمان یا تا سن 65 سالگی، هر کدام طولانی‌تر باشد، آزمایش پاپ اسمیر را ادامه دهند.
• زنانی که‌هیسترکتومی انجام داده اند که‌دهان هواژن راحفظ میکند (که‌هیسترکتومی سوپراسرویکال نامیده می شود) باید طبق دستورالعمل های ذکر شده در‌بالا به‌انجام پاپ اسمیر ادامه دهند.
• زنانی که حین هیسترکتومی دهانه واژن خود رابرداشته اند دیگر نیازی به‌انجام پاپ اسمیر ندارند، مگر اینکه هیسترکتومی برای کنسر یا پیش سرطان واژن انجام شده باشد که‌در‌ این صورت غربالگری باید ادامه یابد.

مشکلات موجود در غربالگری سرطان رحم چیست؟

تصمیم گیری راجب آزمایشات غربالگری سرطان رحم میتواند دشوار باشد. تمام آزمایشات غربالگری دقیق نمیباشند و ممکن است هنگام دریافت جواب، جواب آزمایشتان کاذب باشد که مجدد در صورت مشکوک بودن نیازمند انجام آزمایش مجدد باشید.

خطرات آزمایش های غربالگری سرطان دهانه رحم شامل موارد زیر است:

• ممکن است آزمایشات پیگیری غیرضروری انجام شود.

زنان زیر 21 سال، غربالگری با تست پاپ میتواند تغییراتی درسلول های واژن که‌سرطانی نیستند نشان دهد. این میتواند منجر به آزمایش های پیگیری غیر ضروری و درمان احتمالی شود. زنان دراین گروه سنی درمعرض خطر بسیار کم کنسر واژن هستند و هر سلول غیرطبیعی احتمالاً خود به‌خود نابود خواهد شد.

• آزمایشات میتواند نتایج منفی کاذب بدهد.

نتایج آزمایش تشخیصی ممکن است طبیعی بنظر برسد حتی اگر کنسر دهانه رحم وجود داشته باشد. بیماری‌که نتیجه منفی کاذب دریافت می کند معمولا مجددا باید آزمایش را تکرار کند. اگر مجدد جواب آزمایش منفی شد باید درمان‌را شروع نماید.

• آزمایشات میتواند نتایج مثبت کاذب بدهد.

نتایج آزمایش تشخیص ممکن است غیرطبیعی بنظر برسد حتی اگر سرطانی وجود نداشته باشد. همچنین برخی سلول های غیر طبیعی‌در واژن هرگز سرطانی نمیشوند. هنگامیکه تست پاپ نتیجه مثبت کاذب رانشان میدهد میتواند باعث اضطراب شود و معمولاً آزمایش ها و روش های بیشتری (مانند کولپوسکوپی ، کرایوتراپی یا LEEP ) انجام میشود که‌بتواند پزشک در رابطه با بیماری مطمئن نماید.

تست HPV میتواند بسیاری عفونت هارا پیدا کند و باعث دیسپلازی واژن یا کنسر دهانه رحم نمیشوند. بویژه زنان زیر 30 سال. هنگامیکه تست پاپ همراه با تست HPV انجام میشود، نتایج مثبت کاذب شایع تر است.

توصیه های مهم در غربالگری سرطان رحم چیست؟

سازمان های مختلف شواهد علمی، خطرات و مزایای تشخیص کنسر واژن رابررسی کرده اند. این گروه ها توصیه های غربالگری متفاوتی برای بانوان درایران ایجاد کرده اند.

انجمن انکولوژی بالینی توصیه میکند همه زنان حداقل باید یک آزمایش HPV برای  این کنسر درطول زندگی خود انجام دهند. درحالت ایده آل، زنان 25 تا 65 ساله باید هر 5 سال یک بار آزمایش HPV انجام دهند. زنان 65 ساله و بالاتر یا کسانی که هیسترکتومی کرده اند، اگر نتایج آزمایش HPV آنها در 15 سال گذشته عمدتاً منفی بوده باشد، متوانند غربالگری را متوقف کنند. گاهی اوقات، زنان 65 ساله و بالاتر که تست HPV آنها مثبت بوده است، میتوانند تا 70 سالگی آزمایش شوند.

تصمیم گیری راجب غربالگری  این کنسر بطور فزاینده ای یک انتخاب شخصی است. برخی مواقع، غربالگری سرطان رحم ممکن است بدلیل عوامل مختلفی با توصیه های ذکر شده بالا متفاوت باشد. موارد ذکر شده با توجه به شرایط و سن و موقعیت فرد میتواند متفاوت باشد. بهتر است درباره غربالگری سرطان رحم حتما با پزشک خود صحبت نمایید و درصورت لزوم آزمایشات مورد نیاز درمانی را انجام دهید.

آیا بعد از ابتلا به سرطان نیز مهم است که غربالگری سرطان رحم را انجام دهیم؟

غربالگری سرطان رحم آزمایشی است برای یافتن اینکه آیا بیماری قبل بروز علائم وجود دارد یا خیر. تست های تشخیصی زمانی استفاده میشود که فرد علائمی داشته باشد. هدف آزمایش‌های تشخیصی یافتن یا تشخیص علت علائم است و همچنین میتوان از آن‌ها برای ارزیابی افرادی که درمعرض خطر بالای کنسر هستند استفاده کرد.

هانطورکه هیچ راه ساده و قابل اعتمادی برای غربالگری سرطان رحم وجود ندارد، تشخیص علائم هشدار دهنده و یادگیری اقداماتی که‌میتوانید برای کاهش خطر انجام دهید بسیار مهم است.

اگر علامتی مبنی بر کنسر دارید، پزشک ممکن است بیوپسی رحم یا سونوگرافی ترانس واژینال را انجام دهد. از‌این آزمایشات میتوان کمکی برای تشخیص یا،  رد سرطان رحم استفاده کرد. پزشک شما ممکن است این آزمایش را درمطب انجام دهد یا شما را به پزشک دیگری ارجاع دهد. اگربا بیوپسی رحم همچنان علائم داشته باشید پزشک دیگر آزمایشات را برایتان انجام میدهد.

چگونه میتوان باعث شد در غربالگری سرطان رحم جواب آزمایش منفی باشد؟

برای انکه دچار کنسر نشوید و جواب غربالگری سرطان رحم شما منفی باشد بهتر است نکات زیر در رابطه با بیماری خود رعایت نمایید:

• از‌استعمال دخانیات خودداری نمایید.
• هنگام برقراری رابطه جنسی ،کاندوم استفاده نمایید.
• از‌ داشتن شرکای جنسی متفاوت پرهیز کنید.
• حتما بصورت روتین برای غربالگری سرطان به پزشک مراجعه نمایید.

در صورت مثبت شدن نتیجه غربالگری سرطان رحم چه باید کرد؟

اگر زمان عربالگری سرطان رحم نمونه برداری کنسر را تشخیص دهد، گام بعدی برای بیمار مراجعه به متخصص انکولوژی زنان است، یعنی یک متخصص زنان با تخصص رسمی در مدیریت کنسر های مربوط به زنان. انکولوژیست زنان و زایمان تمام دانش و مهارت های فنی لازم برای انجام آزمایشات بیمار، درمان جراحی در صورت لزوم و هماهنگی بقیه درمان و پیگیری های بعدی را دارد.

چرا غربالگری سرطان رحم مهم است؟

تغییرات سلولی زیاد  معمولاً بین 3 تا 7 سال طول می کشد تا به کنسر تبدیل شوند. هدف غربالگری سرطان رحم تشخیص زودهنگام این تغییرات قبل تبدیل شدن به کنسر بدخیم است. بنابراین بانوان قبل شروع تغییرات سلولی میتوانند با غربالگری سرطان جلو ابتلا و وخیم شدن آن‌را بگیرند. علاوه بر این درصورت ابتلا نیز مجددا آزمایشات غربالگری میتواند از گسترش سلول سرطانی به دیگر ارگان های بدن پیشگیری نماید.

چه زمانی باید غربالگری سرطان رحم را متوقف کرد؟

درصورت دارا بودن موارد زیر میتوانید بعد از 65 سالگی غربالگری سرطان رحم را متوقف نمایید:

• سابقه تغییرات متوسط ​​یا شدید سلولی یا سابقه کنسر دهانه رحم
• چنانچه در 10 سال گذشته سه نتیجه آزمایش پاپ تست منفی متوالی یا دو نتیجه آزمایش پاپ و HPV منفی متوالی داشته اید که آخرین آزمایش در 5 سال گذشته انجام شده است.

نتیجه غربالگری سرطان رحم تا چه اندازه دقیق است؟

مانند هر آزمایش دیگری، نتایج غربالگری سرطان رحم همیشه دقیق نیستند. برخی مواقع، ممکن است نتایج مثبت و یا منفی کاذب شوند.  برای جلوگیری از‌نتایج منفی کاذب یا مثبت کاذب، باید دو روز قبل آزمایش از دوش واژینال داخلی، آمیزش جنسی و استفاده داروهای واژینال یا محصولات بهداشتی خودداری کنید. همچنین هنگام پریود شدن باید از کنترل بارداری خودداری کنید.