درمان سرطان مغز و بررسی راه های درمان سرطان مغز – آروین کلینیک

پزشکان از انواع روشهای درمانی برای درمان سرطان مغز استفاده میکنند. معالجه بیمار بستگی به‌اندازه تومور، نوع، سرعت رشد، محل قرار گیری سلول های سرطانی در کنسر مغز و سلامت عمومی شما دارد. گزینه های درمانی بیشتر شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، عوامل بیولوژیکی هدفمند، یاترکیبی از آنهاست. جراحی درصورت امکان بطور کلی اولین توصیه است. جراحی به‌سرعت فشار رادر مغز کاهش می دهد.

درچند دهه گذشته، محققان تکنیکهای جدیدی رابرای ارسال تشعشعاتی که تومور مغزی راهدف قرار می‌دهد و درعین حال ازبافتهای سالم مجاور محافظت میکند، توسعه داده‌اند. این درمان ها شامل براکی تراپی، پرتودرمانی تعدیل شده باشدت (IMRT) و رادیوسرجری است.

درمان سرطان مغز با پرتودرمانی

اگر تومور شما حساس به‌پرتو باشد، پزشک برای ازبین بردن آن ممکن است‌از پرتودرمانی استفاده کند. پرتودرمانی معمولی پرتوهای خارجی اشعه ایکس، پرتوهای گاما یاپروتون ها را به‌سمت تومور هدف قرار میدهد تا سلولهای سرطانی رااز بین ببرد و تومورهای مغزی راکوچک کند. بیماران معمولاً طی یک دوره چند هفته ای درمان میشوند. چنانچه تومور درسرتاسر مغز پخش شده باشد پزشک مجبور است تا کل مغز را پرتودرمانی کند. گاهی نیز امکان دارد برای تشخیص از نمونه برداری بخش کوچکی از تومور مغز بهره ببرند. این روش توسط یک سوزن بسیار نازک صورت میپذیرد.

انواع پرتودرمانی عبارتنداز:

• پرتودرمانی تعدیل‌شده باشدت کمتر: یک حالت پیشرفته پرتودرمانی بادقت بالا که‌از پرتوهای اشعه ایکس کنترل شده باکامپیوتر استفاده میکند. شتاب‌دهنده‌ها دوز دقیق تشعشع را بشکل سه‌بعدی بر روی تومور بصورت کاملا دقیق تابش میدهند. این ماشین‌ها شدت پرتو راکنترل میکنند تا دوز بالاتری را روی تومور متمرکز کنند و قرار گرفتن درمعرض تابش سلولهای سالم را به‌حداقل برسانند.
• رادیوسرجری استریوتاکتیک: رادیوتراپی بسیار دقیق که پرتوهای باریکی ازتابش را اززوایای مختلف به‎‌تومور تابش میدهد. توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) به‌پزشک کمک میکند تا محل تومور رابطور دقیق مشخص و درمان کند. کامپیوتر به‌پزشک کمک میکند تا دوز پرتو را تنظیم کند. رادیوتراپی استریوتاکتیک ازنظر فیزیکی شبیه به رادیوسرجری است درمان سرطان مغز بااین روش درچند جلسه صورت میگیرد. این رویکردبرای تومورهای بزرگ یا تومورهای درون یانزدیک به‌ساختارهای حیاتی مغز که نمی توانند دوز پرتوهای زیاد را تحمل کنند، بهترین روش درمان است.
• پرتودرمانی منسجم سه بعدی: دراین روش اشعه های تابشی بصورت منسجمتری به‌تومور تابانده میشوند و درنتیجه بافتهای سالم نیز کمتر دچار آسیب دیدگی خواهند شد. این درمان متناسب باآناتومی و محل تومور خاص شما است. پزشک شما ممکن است‌از سی تی اسکن ویا اسکن MRI برای درمان شما استفاده نماید.
• براکی تراپی: قرار دادن موقت منبع هایرادیواکتیو درداخل بدن برای‌دادن دوز اضافی و دقیقتر ازبین بردن تومور ازآن استفاده میشود.

درمان سرطان مغز توسط جراحی

پزشکان اغلب برای کنسر مغز درمراحل اولیه جراحی تجویز میکنند. جراح تمام یابخشی‌از تومور رابدون ایجاد آسیب شدید به‌بافتهای اطراف برمیدارد. جراحی همچنین ممکن است فشار داخل جمجمه و علائم راکاهش دهد. دربیشتر موارد اولین گزینه برای درمان سرطان مغز جراحی میباشد. برای‌برداشتن سلول و تومورها، جراح مغز و اعصاب سوراخی رادرجمجمه ایجاد میکند. به‌این عمل کرانیوتومی نیز میگویند. درصورت امکان، جراح تلاش میکند تا کل تومور راخارج کند. اگر تومور رانتوان بطور کامل بدون آسیب رساندن به‌بافت حیاتی مغز برداشت، پزشک شما ممکن است تا حد امکان تومور را بدون آسیب به‌بافت های سالم خارج کند. برداشتن جزئی تومورها باکاهش فشار روی مغز به‌تسکین علائم ناشی ازکنسر مغز کمک میکند و میزان تومور را که بایدبا پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی درمان شود، کاهش میدهد.

درطی جراحی نمیتوان تومورها رابرداشت. درچنین مواردی، پزشک شما ممکن است فقط بیوپسی رابرای درمان انجام دهد. دراین روش پزشک یک قطعه کوچک ازتومور را بر میدارد تا آسیب شناس بتواند آن رازیر میکروسکوپ بررسی کند تا نوع سلولهای سرطانی آن رامشخص کند پزشک بابررسی نمونه برداشت شده میتواند به‌راحتی بهترین درمان رابرایتان انتخاب کند.

دربرخی موارد بیوپسی باسوزن انجام میشود. پزشکان ازیک قاب مخصوص سر (مانند هاله) و سی تی اسکن یا MRI برای‌تعیین محل دقیق تومور استفاده میکنند. جراح سوراخ کوچکی درجمجمه ایجاد میکند و سپس یک سوزن بسیار باریک رابه‌سمت تومور هدایت میکند.

دربعضی از موارد به دلیل قرار گیری ظایعه درجای حساسی از مغز ازجراحی خودداری میکنند تا به نتیجه گیری بهتری دست پیدا کنند یا روش درمانی را عوض کنند.

درمان سرطان مغز با شیمی درمانی

پزشک در درمان سرطان مغز ممکن است‌از شیمی درمانی خوراکی یا داخل وریدی (IV) استفاده کند. درمان همزمان شیمی درمانی و پرتودرمانی ترکیبی استاندارد مراقبت از تومورهای بدخیم مغزی اولیه تبدیل شده است. شیمی‌درمانی ممکن است سلولهای سرطانی راکه به‌سرعت تقسیم میشوند، کند یا ازبین ببرد. پزشکان ممکن است ازآن قبل، حین، یابعداز جراحی ویا رادیوتراپی برای‌کمک به‌تخریب سلولهای تومور و جلوگیری ازبازگشت استفاده کنند. در درمان با شیمی درمانی ازداروها برای‌کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود. ممکن است پزشکتان ازیک یا ترکیب چند دارو برای درمان استفاده کند. برای درمان معمولا دارو رابصورت خوراکی  یا تزریقی درداخل رگ یاعضله به‌بیمار خواهند داد. شیمی درمانی داخل نخاعی شامل تزریق دارو به‌مایع میان نخاعی است.

چگونگی دریافت داروی شیمی درمانی برای درمان سرطان مغز بستگی به‌نوع بیماری و محل قرارگیری تومور های درمغز بیمار دارد.

توانبخشی بعد از درمان سرطان مغز

ازآنجا که تومورهای مغزی میتوانند درقسمتهای مختلف‌از مغز ایجاد شوند که مهارتهای حرکتی، گفتار، بینایی و تفکر را کنترل میکنند، توانبخشی ممکن است بخشی ضروری ازبهبودی باشد. باتوجه به‌نوع نیازمندی شما به‌توانبخشی پزشک امکان دارد موارد زیر رابرایتان تجویز نماید:

• فیزیوتراپی: دراین روش بیمار باگذراندن دورههای فیزیوتراپی مجددا توانایی حرکتی را بدست آورده و قدرت عضلات وی مجددا باز خواهد گشت.
• کار درمانی: کار درمانی به‌بیمار کمک میکند تا پس‌از درمان سرطان مغز مجددا بتواند کارهای عادی روزانه خود رااز سر بگیرد.
• گفتار درمانی: درصورت آسیب به‌بخش گفتاری شما پزشکان باگفتار درمانی به‌شما کمک خواهند کرد تا قدرت گفتار و تکلم خود رامجددا بدست آورید.

گاهی بعداز بهبود، علائمی مانند لرزش و تشنج، اختلال درراه رفتن و گفتار درفرد بیمار همچنان باقی بماند که نیاز به درمان توسط پزشک متخصص نیاز میشود.

آیا درمان سرطان مغز امکان پذیر است؟

برخی‌از تومورها باسرعت بسیار پایینی رشد میکنند و برخی باسرعت بسیار بالا،مداوا شدن یاعدم درمان سرطان مغز بستگی به‌زمان مراجعه بیمار، محل قرار گیری توموردر مغز و مقدار گسترش آن خواهد داشت اما دربیشتر موارد چنانچه کنسر مغز زود تشخیص داده شود قابل درمان است. روشهای دیگری نیز توسط پزشکان مورد توجه قرار میگیرد پس اگر درمان با جراحی یا شیمی درمانی یا سایر موارد جواب نداد میتوان بر روی آنها حساب باز کرد. استروئید که غالبا توسط افراد ورزشکار مورد استفاده قرار می گرد برای درمان و روند بهبودی بیمار کمک کننده میباشد. درمان با ذره درمانی مثل پروتون ازموارد قابل اشاره میباشد که‌با دستگاه های مخصوصی به سمت تومور مغزی پرتاب میشوند.

قبل از درمان سرطان مغز چه علائم هشدار دهنده ای وجود دارد؟

بطور کلی این کنسر مغز بسیار نادر است اما نشانه ها همیشه مهم هستند و کوچکترین موارد باید جدی گرفته شوند. اگر این بیماری پیشروی کند به تومور مغزی بدخیمی تبدیل میشودکه حتی امکان دارد به ستون فقرات هم آسیب برساند. درجه بندی های که‌برای این موارد درنظر گرفته میشوداز 1 تا 4 و برای بدخیم رتبه بندی 3 و 4 میباشد. گاهی کنسر مغز ازطریق درگیری دیگر اندامهای بدن باکنسر ایجاد میشوند و درواقع متاستاز رخ میدهد.

علائم ناشی ازابتلا به کنسر بستگی به‌محل قرار گیری توموردر مغز بیمار دارد اما علائم رایج درهر فرد عبارتنداز:

• سردردهایی که دراوایل صبح و هنگام سرفه یاعطسه تشدید میشوند
• تشنج بدون وجود سابقه قبلی
• احساس بیماری و بیحالی و خواب آلودگی همراه باتهوع
• مشکل حافظه، توهم و تغییرات شخصیتی
• ناهماهنگی اندامهای بدن باهم و ضعف درراه رفتن
• گردن بیماران سفت تر ازحالت طبیعی میشود
• ضعف، کاهش حس لامسه، مشکل بینایی یا دوبینی، بویای و گفتاری که بدتر شود

بروز هریک ازموارد بالا صددرصد بدین معنا نیست که شما مبتلابه کنسر مغز هستید اما بهتر است حتما برای‌بررسی به‌پزشک مراجعه نمایید. امکان دارد پزشک عمومی بایک روش درمان عصبی ساده مانند حساسیت پوست، قدرت دست و پا، هماهنگی اندامها باهم، تست مهارتهایی ساده ریاضی و مواردی دیگر به بیماری شما پی ببرد و بعد ازآن به متخصص مراجعه کنید.

چه افرادی به درمان کنسر مغز نیاز پیدا می کنند؟

برخی افراد ویژگی های دارند که‌خطر مبتلا شدن به‌این بیماری درآنها زیاد است. افراد مسن نسبت به‌کودکان بیشتر درمعرض کنسر مغز هستند اما موارد استثنایی هم دیده شده است. ضمنا درمان کودکان دراین بیماری موفقیت امیزتر خواهد بود و هرچه سن فرد مبتلا کمتر باشد امکان درمان افزایش می یابد. همیشه وجود پیش زمینه ارثی افراد را باید نسبت به انجام آزمایشهای مکرر حساس کند و یکی ازموارد خطر ابتلابه این بیماری سابقه خانوادگی است. مواردی مانند اختلال ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز  که باعث ایجاد تومور در بافت عصبی میشوند و برخی سندرمها (تورکوت، لی-فرامنی و…) باید جدی گرفته شوند. شیمدان ها و افراد شاغل درپلایشگاه نفتی و کارخانه های تولیدکننده مواد پلاستیکی درمعرض ابتلا هستند. قرارگیری درمعرض رادیواکتیو هم بسیار خطرناک میباشد. استعمال سیگار و دخانیات به‌افزایش ابتلابه این بیماری کمک میکند. پس این افراد احتمالابه درمان نیاز پیدا میکنند. قطعا ابتلا به این بیماری و روند بهبودی آسان نخواهد بود اما با یک تیم درمانی خوب و باتجربه و بیان مشکلات و سوالاتتان باآنها میتوانید ازمقدار اضطرابتان بکاهید.