شیمی درمانی سرطان ریه هر آنچه که باید بدانید – آروین کلینیک
روش های بسیار زیادی برای درمان کنسر ریه وجود دارد که یکی از این روش های معالجه آن، کموتراپی است. شیمی درمانی سرطان ریه را می توان به تنهایی یا همراه با سایر اشکال درمان‌استفاده کرد. نوع خاص کموتراپی مورد استفاده بسته به عوامل مختلفی می تواند متفاوت باشد. کموتراپی با استفاده از داروهای مخصوص میتواند بصورت تزریقی، خوراکی و غیره برای درمانتان استفاده شود.
شیمی درمانی چگونه باعث درمان سرطان ریه میشود؟
داروهای شیمی درمانی با کشتن سلول هایی که بسرعت تقسیم می شوند عمل می کنند. از آنجایی که سلولهای معیوب سریع‌تر از اکثر سلول‌ها تقسیم میشوند، به‌این داروها حساسیت بیشتری دارند.
داروهای کموتراپی مختلف درمراحل مختلف تقسیم سلولی کار می کنند. به همین دلیل، معمولاً دو یا چند دارو بطور همزمان برای نابودی هرچه بیشتر سلول های معیوب تجویز می شود. که‌این روش بعنوان شیمی تراپی ترکیبی نامگذاری شده است.
چه زمانی از شیمی درمانی برای درمان سرطان ریه استفاده میشود؟
بسته به‌نوع کنسر و میزان گسترش آن، ممکن است درمانهای مختلفی برای کنسر ریه استفاده شود. شیمی درمانی سرطان ریه ممکن است انجام شود زیرا یک درمان سیستمیک است. این به‌این معنی است که دارو می تواند از کل بدن عبور کند و به‌سلول های سرطانی که ممکن است گسترش یافته اند برسد و آنها را بکشد.
برای کسانیکه کنسر ریه کوچک تشخیص داده شده است، شیمی درمانی سرطان ریه یک درمان‌اولیه است. این به‌این دلیل است که کنسر معمولاً هنگامیکه تشخیص داده شده هنوز خیلی گسترش نیافته و کموتراپی بهترین درمان‌است.
برای کسانی که کنسر ریه غیر کوچک تشخیص داده شده است، کموتراپی می تواند همراه با جراحی، درمان هدفمند و پرتوتراپی استفاده شود.
چه داروهایی در درمان شیمی درمانی سرطان ریه استفاده میشوند؟
داروهای شیمیایی مختلفی برای کنسر ریه وجود دارد.داروهای مورد استفاده به موارد زیر بستگی دارد:
- نوع کنسر ریه ای که به‌آن مبتلا هستید
- میزان پیشرفت و مرحله تومور
- سابقه کموتراپی و دارویی
داروهای مهم استفاده شده در شیمی درمانی سرطان ریه کوچک
این نوع کنسر ریه معمولاً با ترکیبی از دو داروی شیمیایی معالجه می شود. رایج ترین ترکیبات عبارتند:
- سیس پلاتین و اتوپوزید
- کربوپلاتین و اتوپوزید
- سیس پلاتین و ایرینوتکان
- کربوپلاتین و ایرینوتکان
اگر کنسر گسترش یافته است، و سیس پلاتین و کربوپلاتین آزمایش شده اند اما کنسر مقاوم است، توپوتکان و لوربینکتدین گزینه های دیگر هستند و معمولاً با ترکیبی از دو داروی شیمیایی معالجه می شود. رایج ترین ترکیبات عبارتند:
- سیس پلاتین و اتوپوزید
- کربوپلاتین و اتوپوزید
- سیس پلاتین و ایرینوتکان
- کربوپلاتین و ایرینوتکان
داروهای شیمی درمانی مورد استفاده در سرطان ریه غیر کوچک
داروهای شیمی درمانی سرطان ریه که‌می توانند برای درمان‌این نوع بیماری استفاده شوند عبارتند:
- سیس پلاتین
- کربوپلاتین
- پاکلی تاکسل
- پاکلی تاکسل متصل به‌آلبومین
- دوستاکسل
- وینورلبین
- اتوپوزید
- پمترکسد
- جمسیتابین
اگر کنسر ریه غیر کوچک درمراحل اولیه باشد، معمولاً از ترکیب دو داروی شیمیایی استفاده می شود. این ترکیب معمولا شامل کربوپلاتین یا سیس پلاتین و داروی دیگری است. گاهی اوقات ترکیبات شامل این داروها نمی شود.
کنسر ریه غیر کوچک پیشرفته ممکن است با یک داروی کموتراپی درمان شود. همچنین اگر شیمی درمانی سرطان ریه ترکیبی را به خوبی تحمل نکنید یا خطرات دیگری برای سلامتی وجود داشته باشد، ممکن است از درمانهای دیگر مانند ایمونوتراپی و درمان‌دارویی هدفمند استفاده کرد.
شیمی درمانی سرطان ریه چگونه انجام میشود؟
داروهای کموتراپی برای کنسر ریه معمولاً داخل ورید (IV)، یا بصورت تزریق در چند دقیقه یا بصورت انفوزیون در‌مدت زمان طولانی‌تر داده میشوند. که معالجه را میتوان در‌مطب پزشک، کلینیک شیمی تراپی یا محیط بیمارستان انجام داد.
اغلب موارد برای تزریق دارو به شریان های بزرگتر و اصلی بدن ممکن است از روش های دیگری استفاده شود که یکی از‌آنها استفاده از کاتتر (لوله ای باریک و بلند) میباشد که برای قرار دادن داروها، فرآورده های خونی، مواد مغذی یا مایعات مستقیماً به‌خون شما استفاده میشوند. همچنین میتوان از آنها برای خارج کردن خون برای آزمایش استفاده کرد.
پزشکان دوره‌های شیمی درمانی سرطان ریه را انجام میدهند و هر دوره‌درمان، یک دوره استراحت بدنبال دارد تا این فرصت به بدن داده شود که بهبود یابد و انرژی از دست رفته خود را بازیابد. چرخه ها اغلب 3 الی4 هفته است و درمان‌اولیه معمولاً 4 تا 6 دوره است. برنامه کموتراپی با توجه به‌داروهای دریافتی متفاوت خواهد بود. بعنوان مثال، برخی داروها فقط روز اول سیکل شیمی درمانی سرطان ریه تجویز میشوند. برخی دیگر برای چند روز متوالی یا یک بار طی یک هفته تجویز میشوند. سپس، پایان چرخه، برنامه کموتراپی برای شروع چرخه بعدی تکرار میشود.
برای سرطان‌های پیشرفته، ترکیب اولیه کموتراپی اغلب برای 4 تا 6 سیکل، گاهی همراه با یک داروی ایمونوتراپی تجویز میشود. فراتر از این، پزشکان همچنین ممکن است تمدیدمعالجه با یک داروی ایمونوتراپی را برای افرادی که پاسخ خوبی به کموتراپی اولیه خود داشته اند یا بدتر شدن کنسر خود را نداشته اند، توصیه کنند.
اگر کنسر حین معالجه پیشرفت کند و به‌ارگان های دیگر سرایت کنند. یا پس از پایان معالجه عود کند، ممکن است نیاز باشد تا پزشم بنا بر شرایط بیمار داروها را نعویض کند و داروی دیگری را جایگزین کند. انتخاب دارو تا حدودی بستگی دارد که تومور چه هنگام شروع به گسترش یافتن میکند.
اگر کنسر بیش از 6 ماه بعد عود کند، ممکن است دوباره به همان داروهای شیمی درمانی سرطان ریه که بار اول داده شده بودند، پاسخ دهد.
اگر کنسر زودتر عود کند و طی معالجه به رشد خود ادامه دهد، بهبودی بیشتر با همان داروها احتمالاً مفید نخواهد بود. پس پزشک مجبور به تغییر داروها و حتی تغییر شیوه معالجه خود خواهد شد.
عوارض جانبی احتمالی شیمی درمانی سرطان ریه چیست؟
کموتراپی سلول هایی که بسرعت و غیر طبیعی رشد میکنند را مورد هدف قرار میدهد. اگرچه سلولهای سرطانی بسرعت تقسیم میشوند، اما سایر سلولهای سالم بدن نیز تقسیم میشوند.
سایر سلول های با تقسیم سریع بدن که‌ممکن است تحت تأثیر کموتراپی قرار گیرند عبارتند:
- سلولهای خونی
- سلول های مو
- سلول های پوست
- سلول های پوشش داخلی روده
همچنین این سلول ها تحت تأثیر شیمی درمانی سرطان ریه قرار میگیرند، ممکن است عوارض جانبی را تجربه کنید. این موارد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کبودی آسان یا خونریزی بیش از حد
- بیرون روی
- خشکی دهان
- زخم های دهان
- خستگی
- تب
- ریزش مو
- کاهش اشتها،میتواند منجر به کاهش وزن شود
- حالت تهوع
- عفونت
- کم خونی
- آسیب عصبی و در نتیجه درد
- یبوست
- مشکلات حافظه
- تغییرات پوست و ناخن
- بیخوابی
- تغییرات جنسی یا باروری
ممکن است هیچ یک عوارض جانبی برایتان رخ ندهد تمامی موارد بالا با توجه به‌نوع معالجه و سیستم ایمنی فرد بیمار ممکن است برای هر شخصی متفاوت باشد. اما با وجود هر یک موارد ذکر شده با پزشک خود صحبت کنید تا با کمک داروها جلوی عوارض جانبی را بگیرد.
همچنین برخی داروهای شیمی درمانی سرطان ریه اثرات طولانی مدتی دارند، و میتواند ماه ها و حتی سال ها بعد بهبودی رخ دهد. این اثرات طولانی مدت بسته به‌داروی خاص میتواند متفاوت باشد.
اثرات طولانی مدت ممکن است شامل آسیب به‌موارد زیر باشد:
- قلب
- کلیه ها
- ریه ها
- اعصاب
- اندام های تولید مثل
کشتن سلولهای باقی‌مانده بعد جراحی: این روش بعنوان کموتراپی کمکی شناخته میشود، بعد برداشتن تومورها برای نابودی سلولهای معیوبی که ممکن است گسترش یافته باشند اما با اسکن غیرقابل تشخیص هستند، استفاده میشود. این روش اغلب برای افرادی که در‌مرحله 2 و مرحله 3A غیر سرطانی هستند توصیه میشود.
کوچک کردن تومور قبل جراحی: برخی موارد، شیمی درمانی سرطان ریه قبل جراحی برای کوچک کردن تومور و بهبود شانس موثر بودن جراحی استفاده میشود. این روش اغلب بعنوان کموتراپی نئوادجوانت نامیده میشود.
افزایش طول عمر:مواردی چون کنسر پیشرفته ریه، شیمی درمانی سرطان ریه میتواند با کاهش اندازه تومور یا جلوگیری از رشد اضافی، عمر را افزایش دهد. به‌این کموتراپی نگهدارنده گفته میشود.
نابودی علائم کنسر: هنگامیکه یک تومور علائمی مانند درد و تنگی نفس ایجاد میکند، کموتراپی ممکن است بتواند اندازه تومور را کاهش دهد تا علائم را کاهش دهد.
کمک به عملکرد داروهای ایمونوتراپی: داروهای ایمونوتراپی سیستم ایمنی را برای مبارزه با کنسر تحریک میکنند، اما گاهی اوقات سلول های معیوب میتوانند پنهان شوند. داروهای شیمی درمانی سرطان ریه سلول ها را تجزیه میکنند تا سیستم ایمنی بتواند آنها را شناسایی کرده و بدخیمی ها را هدف قرار دهد.
کنسر را در‌مرحله بهبودی قرار دهید: کنسر ریه به ندرت بطور کامل معالجه میشود. با این حال، هنگامیکه کموتراپی با داروهای ایمونوتراپی ترکیب میشود، برخی افراد ممکن است بهبودی کامل یا جزئی و کنترل طولانی مدت کنسر خود را تجربه کنند.