مراقبت بعد از رادیوتراپی و شرایط انجام آن – آروین کلینیک

رادیوتراپی یا درمان با پرتو، یکی از روش‌های درمانی در برابر بیماری‌ های سرطان است. رادیوتراپی معمولا با استفاده از پرتوهایی که از خارج بدن فرستاده می‌ شوند، بر روی سلول‌ های سرطانی اثر می ‌گذارد و آن‌ ها را از بین می‌ برد. این روش علاوه بر نابود کردن سلول‌ های سرطانی، می‌ تواند در کنترل شدن علائم و نشانه ‌های بیماری، بهبود کیفیت زندگی بیمار و افزایش زمان بقای آنها کمک کند.

انواع رادیوتراپی شامل موارد زیر می‌شود:

1. رادیوتراپی خارجی: در این روش، پرتوهایی که از دستگاه های خاصی به بیمار اعمال می ‌شوند، بر روی سلول‌ های سرطانی درون بدن تأثیر می ‌گذارند. این نوع رادیوتراپی معمولاً در بیمارستان‌ ها و مراکز متخصص مورد استفاده قرار می ‌گیرد.
2. رادیوتراپی داخلی: در این روش، ماده ‌ای که در آن ترکیب رادیواکتیو را انتخاب می‌ کنند و بر روی یک ماشین، با استفاده از یک آمپول یا دستگاه، به داخل بدن بیمار تزریق می‌ شود. این ماده به سلول‌ های سرطانی درون بدن برخورد می ‌کند و در نهایت بهبودی بیمار را به دنبال خواهد داشت.
3. رادیوتراپی سیستمیک: این روش، با استفاده از داروهایی است که حاوی مواد رادیواکتیو هستند و به صورت داخلی به بیمار تجویز می‌شوند. این داروها به سلول‌ های سرطانی درون بدن بیمار برخورد می ‌کنند و با ایجاد تغییرات بر روی آن‌ها، تأثیر مثبتی روی بهبودی بیمار دارند.

 نکات مراقبی بعد از رادیوتراپی

بعد از رادیوتراپی می ‌توانید از چند نکته ‌ی مراقبتی زیر پیروی کنید تا بهبودی سریع‌ تری داشته باشید:

1. استراحت کافی: برای بهبودی سریع بدن خود، باید به آن استراحت کافی بدهید. در این شرایط شاید نیاز به یکی دو هفته به استراحت کامل باشد.
2. تغذیه مناسب: باید خوراکی هایی که حاوی مواد مغذی غنی مانند پروتئین، ویتامین و مواد معدنی هستند را مصرف کنید. مصرف مایعات کافی از جمله آب نیز برای بازگشت سریع ‌تر به نرمال بودن بدن هم بسیار مهم است.
3. مراجعات پزشکی: در صورت وجود هرگونه علائم نا مطلوب، باید به پزشک خود مراجعه کنید و اوضاع خود را به او توصیف کنید.
4. مراقبت از پوست: پوست شما بعد از درمان ممکن است خشک شود و باید از پوست خود مراقبت کنید. برای این کار مشاوره با پزشک خود برای پیشنهاد مراقبت‌های مناسب برای پوست، ضروری است.
5. فعالیت ورزشی: هنگامی که بهبودی در جریان است و پزشک شما فعالیت ورزشی را مجاز می ‌داند، می ‌توانید به تدریج فعالیت ورزشی را از نوع سبک و ملایم آغاز کنید.

نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید این است که این نکات مراقبتی برای هر بیمار ممکن است متفاوت باشد و بسته به نوع و شدت پیشین درمان‌های رادیوتراپی متغیر باشد. بهترین راه برای مراقبت از خود، مشاوره با پزشک خود و اعمال توصیه‌ های او است.

نکات مراقبتی بعد از رادیوتراپی داخلی (براکی تراپی)

رادیوتراپی داخلی یا براکی‌تِراپی یکی از روش‌ های درمانی در برابر برخی انواع سرطان‌ ها است. پس از انجام این روش درمانی، برخی مراقبت‌ هایی را باید رعایت کرد. در ادامه به برخی از این مراقبت‌ ها اشاره خواهیم کرد:

• رعایت حداقل دو متر فاصله از دیگران تا زمانی که رادیواکتیویته در بدن شما تمام شود.
• از ایجاد ارتباط جنسی تا زمانی که رادیواکتیویته بدن شما تمام شود، خودداری کنید.
• برای دو هفته پس از درمان، احتمال وجود تب و ضعف بدنی وجود دارد. برای پیشگیری از بروز این علائم، مراقبت ویژه از خودتان داشته باشید.
• مصرف غذای سالم، حرکت و تمرین در محدوده قابل قبول، و مصرف دارو‌ها برای کاهش درد و سایر علائم احتمالی از جمله مراقبت ‌های دیگر پس از رادیوتراپی داخلی می‌ باشند.
• از استحمام تا 48 ساعت پس از رادیوتراپی داخلی خودداری کنید. بعد از 48 ساعت می ‌توانید بدن خود را به آرامی با آب ولرم شستشو دهید.
• پوشیدن لباس ‌های پنبه‌ ای و نخی برایتان مناسب خواهد بود.

با درمان‌ ها و مراقبت‌ های صحیح، تقریبا همه بیماران پس از رادیوتراپی داخلی به طور کامل به سلامتی باز‌می ‌گردند. ممکن است مدتی قبل از بهبود کامل، احساس خستگی، نفخ، سردرد، مصرف دارو رادیوتراپی داخلی را نیاز داشته باشید. در هر صورت بهتر است با پزشک در خصوص هر علامت نگران کننده صحبت کرده و حتما مراقبت‌ های پس از رادیوتراپی داخلی را رعایت نمایید.

مراقبت بعد از رادیوتراپی خارجی

مراقبت پس از رادیوتراپی خارجی بستگی به نوع بیماری و محل استفاده این درمان دارد. در هر صورت، بعضی از مراقبت های استاندارد شامل موارد زیر می باشند:

• پوشیدن لباس های راحت و مناسب برای جلوگیری از تحریک پوست با در نظر گرفتن محل درمان
• استفاده از مرطوب کننده های مناسب به صورت مکرر به همراه توصیه پزشک
• مصرف آب و مواد غذایی مغذی برای حفظ سلامتی و ایجاد انرژی بیشتر
• اجتناب از بهره بردن از استامینوفن و تجویز دارو های ضد التهاب یا استوئروئیدی مانند کورتیزون بدون مشورت با پزشک
• اجتناب از استفاده از ظروف یا دستمال هایی که می تواند باعث آسیب به پوست شود
• رعایت دقیق توصیه های پزشک درباره فعالیت های ورزشی و استراحت مناسب
• حفظ بهداشت دهان و دندان در صورت درمان نزدیک به سر و گردن

همچنین، برای انجام هر گونه فعالیت عجله نکنید و به پزشک خود درباره هر تغییر در وضعیت بهداشتی خود اطلاع دهید.

اهمیت مراقبت بعد از رادیوتراپی

رادیوتراپی یکی از روش‌ های درمانی سرطان است که از پرتوهای با انرژی بالا برای نابودی سلول ‌های سرطانی استفاده می ‌کند. درمان با رادیوتراپی ممکن است باعث بروز عوارض و تغییراتی در بدن شود که مراقبت و پیگیری مناسب بعد از درمان اهمیت بالایی دارد. برخی از مشکلات ممکن پس از رادیوتراپی عبارتند از:

• خستگی
• سوء هاضمه
• تغییرات در پوست و مو
• سردرد
• تغییرات در شیوه خونریزی
• تغییرات در روابط جنسی
• بروز عفونت

برای کاهش عوارض بعد از رادیوتراپی و بهبود سریعتر بیمار، مراقبت‌های زیر حائز اهمیت می‌باشد:

• مصرف مواد غذایی سالم
• خواب و استراحت کافی
• انجام ورزش‌های ملایم
• مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه علائم مشکوک
• اخذ داروهای تجویز شده به دقت
• پیگیری اقدامات پیشگیرانه جلوگیری از عفونت

در کل، مراقبت بعد از رادیوتراپی به عنوان بخشی مهم از درمان سرطان در نظر گرفته می‌شود و برای بازگشت به عادی زندگی و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر، باید به آن توجه کامل داشته باشیم.